Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác xây dựng pháp luật

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, sau một ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, dân chủ, trí tuệ, trách nhiệm cao, phiên chất vấn đã kết thúc tốt đẹp. Chủ tịch Quốc hội ghi nhận các đại biểu Quốc hội từ kinh nghiệm hoạt động của mình đã chuẩn bị kỹ các câu hỏi có chất lượng, phản ánh sát thực tế và đời sống, nguyện vọng của cử tri; thực hiện đầy đủ các quy định về cách thức chất vấn, trao đổi, tranh luận, đảm bảo đúng thời gian quy định. Các Bộ trưởng và Trưởng ngành tham gia trả lời chất vấn, với tinh thần trách nhiệm cao, nắm chắc thực trạng ngành, lĩnh vực phụ trách đã giải trình làm rõ thực trạng và đề xuất được nhiều giải pháp đối với các vấn đề chất vấn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội đánh giá cao cao phần trả lời chất vấn, tán thành và ghi nhận các giải pháp, cam kết tại phiên chất vấn này.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên chất vấn, đã có 107 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký tham gia chất vấn; 54 lượt đại biểu đã thực hiện quyền chất vấn và 8 lượt đại biểu tranh luận để làm rõ hơn những vấn đề mà đại biểu quan tâm.

Ghi nhận nhiều kết quả khá toàn diện và quan trọng

Về lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Bộ Tư pháp, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự quyết tâm, nỗ lực trách nhiệm, ngành tư pháp đã đạt được nhiều kết quả khá toàn diện và quan trọng. Từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến nay, Bộ Tư pháp đã có sự chuẩn bị kỹ hơn và có đổi mới cách thức tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua các Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm, bám sát Kết luận 19-KL/TW của Bộ Chính trị, Kế hoạch 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Công tác thẩm định các dự án luật, nghị quyết của Bộ Tư pháp có nền nếp, trách nhiệm và chất lượng.  

Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương đã tăng cường kiểm tra và tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phát hiện các văn bản có sai sót, vi phạm quy định về thể thức, nội dung, thẩm quyền. Số lượng văn bản được xử lý cao so với giai đoạn trước, góp phần bảo đảm tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự phiên chất vấn

Hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu giá tài sản được nâng lên cả ở Trung ương và địa phương, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm. Tổ chức và hoạt động đấu giá tài sản từng bước được chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa; các hình thức đấu giá phong phú, đa dạng hơn; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đấu giá tài sản đạt được những kết quả ban đầu.

Về cơ bản, việc thực hiện giám định tư pháp đáp ứng được yêu cầu của hoạt động tố tụng. Hệ thống tổ chức giám định tư pháp được quan tâm củng cố; cơ sở vật chất, trang thiết bị hoạt động giám định được quan tâm đầu tư.

Những hạn chế cần khắc phục 

Bên cạnh những kết quả đạt được, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ ra còn một hạn chế như việc bổ sung các dự án vào Chương trình xây dựng pháp luật không theo chương trình tổng thể có chiều hướng tăng hoặc được đề nghị sát thời điểm tổ chức kỳ họp của Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Một số dự án chưa được nghiên cứu kỹ về phạm vi điều chỉnh, tác động của chính sách. Chất lượng một số dự án luật chưa cao, còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo hoặc quy định không rõ ràng, khó tổ chức thi hành. Còn tình trạng Chính phủ đã thống nhất trình dự án luật, nhưng vẫn còn ý kiến rất khác nhau giữa các Bộ, thành viên Chính phủ.

Tuổi thọ của một số nghị định, thông tư rất ngắn, vừa ban hành đã phải sửa đổi, bổ sung. Tính đến ngày 30/7/2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ còn nợ 17 văn bản, giảm 11 văn bản so với năm 2020, nhưng tăng 09 văn bản so với năm 2021 và tăng 05 văn bản so với năm 2022.

Công tác tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ tại một số cơ quan cấp bộ và cấp tỉnh chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời, thường xuyên, chất lượng kiểm tra còn hạn chế; một số trường hợp văn bản chậm được xử lý theo quy định. Việc phát hiện và xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong xây dựng, ban hành văn bản pháp luật nhìn chung còn thiếu kịp thời, chưa nghiêm, chưa tương xứng với tính chất và hậu quả vi phạm, kể cả những văn bản do Bộ các cơ quan của Quốc hội phát hiện ra, qua thanh tra, kiểm toán… Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, chậm hoặc ban hành văn bản sai hoặc trì trệ có tác động và hậu quả rất lớn, do đó, cần phải tiếp tục hoàn thiện các quy định trong Luật Cán bộ, công chức và những hình thức để xử lý nghiêm hơn lĩnh vực này.

Cùng với đó, không ít quy định của Luật Đấu giá tài sản và pháp luật có liên quan không còn phù hợp; một bộ phận đấu giá viên còn hạn chế về nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề, vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp; vẫn xảy ra vi phạm pháp luật trong đấu giá tài sản...

Công tác giám định tư pháp còn không ít hạn chế, bất cập: một số quy định pháp luật về giám định trong tư pháp còn bất cập; đội ngũ giám định tư pháp chưa thực sự đáp ứng yêu cầu; công tác phối hợp chưa tốt, nội dung trung cầu giám định một số trường hợp chưa rõ, việc thực hiện yêu cầu giám định còn chưa sát, chưa kịp thời.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị qua phiên chất vấn, Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, các Bộ trưởng có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt, thực hiện các giải pháp đề ra.

Tập trung khắc phục cơ bản tình trạng chậm hồ sơ, đề xuất xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội không phù hợp với quy định Hiến pháp và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhất là việc thực hiện chủ trương thí điểm những nội dung khác luật, những đề xuất một luật sửa đổi, bổ sung nhiều luật chưa được lý giải thuyết phục sự cần thiết và chưa đánh giá đầy đủ tác động.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh thêm rằng phải rất linh hoạt trong công tác xây dựng pháp luật để đáp ứng yêu cầu thực tiễn bởi luật pháp phải kiến tạo phát triển nhưng quá trình làm phải bám sát các quy định của Hiến pháp và quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Các đại biểu tại điểm cầu Nhà Quốc hội

Tiếp tục kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết. Khắc phục triệt để tình trạng nợ đọng, chậm ban hành hoặc văn bản quy định chi tiết việc ban hành đã phải sửa đổi do không phù hợp với thực tiễn. Rà soát, đảm bảo ban hành đầy đủ, kịp thời, có chất lượng các văn bản hướng dẫn các luật, nghị quyết của Quốc hội ban hành từ đầu nhiệm kỳ khóa XV, báo cáo tại Hội nghị toàn quốc về nội dung này vào cuối tháng 8/2023.

Kiên quyết chấm dứt tình trạng sử dụng hình thức văn bản không phải là văn bản quy phạm pháp luật (nghị quyết, chỉ thị, công văn, công điện, văn bản chỉ đạo, điều hành…) để đề ra các quy định pháp luật, nhất là các nội dung có tính quy phạm pháp luật khác với quy định của hệ thống pháp luật hiện hành.

Chỉ đạo thực hiện đồng bộ, đầy đủ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật; tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức pháp chế của các Bộ, ngành, địa phương; đảm bảo nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật; chủ động kiện toàn tổ chức pháp chế, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn và quan tâm chế độ, chính sách cho đội ngũ này. Tiếp tục làm tốt công tác truyền thông về chính sách, pháp luật; đồng thời tổ chức có ý nghĩa và thiết thực kỷ niệm Ngày Pháp luật Việt Nam hàng năm.

Tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật. Đẩy mạnh giám sát, kiểm tra, phòng ngừa, khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong một bộ phận công chức pháp chế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác xây dựng pháp luật.

Phối hợp với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, cơ quan tổ chức hữu quan tập trung rà soát hệ thống pháp luật để sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền và đề xuất Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung luật, nghị quyết, pháp lệnh theo tinh thần trong Nghị quyết Kỳ họp thứ 5, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6. Tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện đầy đủ, kịp thời Nghị quyết của Quốc hội về tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn pháp lý liên quan đến các thị trường hàng hóa, dịch vụ, chứng khoán, bất động sản; mua sắm; đầu tư công; phòng cháy, chữa cháy; hoàn thuế giá trị gia tăng…

Về công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: Tiếp tục quán triệt định hướng, yêu cầu của Đảng, Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện, tổ chức thi hành pháp luật, thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tăng cường cơ chế giám sát và phản biện xã hội, vai trò giám sát của Nhân dân đối với công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện việc kiểm điểm, xử lý nghiêm theo quy định trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan đến việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật.

Tăng cường hoạt động kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp trong công tác kiểm tra, xử lý văn bản; đồng thời, tăng cường công tác tự kiểm tra văn bản của các Bộ, ngành, địa phương, xác định rõ đây là một trong những nhiệm vụ cần được quan tâm trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật của các Bộ, ngành, địa phương.

Về công tác đấu giá tài sản, chú trọng tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đấu giá; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý các sai phạm, tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản. Trình Quốc hội cho ý kiến dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản tại Kỳ họp thứ 6, tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về hoạt động đấu giá tài sản, tạo điều kiện cho hoạt động đấu giá tài sản tiếp tục phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa; tập trung sửa đổi, bổ sung những vấn đề mang tính cấp bách, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất cho việc tổ chức đấu giá tài sản, ngăn chặn hiệu quả tình trạng tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản; bảo đảm sự quản lý thống nhất, hiệu quả của Nhà nước đối với tổ chức và hoạt động đấu giá tài sản.  

Chỉ đạo kiện toàn đội ngũ đấu giá viên có đủ số lượng, có trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, khuyến khích đấu giá trực tuyến, nhất là đối với tài sản công, quyền sử dụng đất có giá trị lớn.

Về công tác giám định tư pháp, tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật Giám định tư pháp, hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật, nhất là quy định chi tiết, hướng dẫn về quy chuẩn chuyên môn, quy trình giám định, về chi phí giám định, chế độ, chính sách đối với giám định viên tư pháp nhằm khắc phục các hạn chế, khó khăn, vướng mắc và nâng cao hiệu quả công tác này. Rà soát, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp và các văn bản có liên quan nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu cải cách tư pháp và phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, nhất là yêu cầu giám định tư pháp trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.

Tăng cường trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện giám định tư pháp; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong công tác quản lý nhà nước về giám định tư pháp. Chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động giám định tư pháp. Làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, từng bước kiện toàn đội ngũ giám định viên, bảo đảm đủ số lượng, có trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế huy động nguồn lực để xã hội hóa và phát triển lĩnh vực giám định tư pháp.

Ngành nông nghiệp đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức

Chiều 15/8, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan cũng trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận ngành nông nghiệp có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế. Các cân đối cung - cầu, an ninh lương thực quốc gia được bảo đảm vững chắc; nguồn cung, sản lượng lúa gạo, thịt, thuỷ sản đều tăng so với cùng kỳ năm trước đáp ứng tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Trong 7 tháng đầu năm 2023, tuy tổng kim ngạch xuất nhập khẩu có sụt giảm, đã tận dụng thời cơ để đẩy mạnh xuất khẩu các nhóm mặt hàng có lợi thế, trong đó có 04 mặt hàng (rau quả, gạo, cà phê, hạt điều) có giá trị kim ngạch xuất khẩu vượt trội so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhu cầu thị trường trong nước phục hồi chậm, thị trường nông sản xuất khẩu có nhiều biến động, số lượng đơn hàng giảm, giá vật tư nông nghiệp, phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng, kết nối, điều hòa cung – cầu còn bất cập; việc phát triển bền vững nông nghiệp nói chung, ngành thủy sản nói riêng còn nhiều thách thức…

Từ các vấn đề đặt ra, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Bộ trưởng, Trưởng ngành có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp đề ra nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế, cụ thể là các giải pháp Tổ chức sản xuất nông nghiệp bền vững; Thúc đẩy các chuỗi giá trị trong lĩnh vực kinh tế biển, đánh bắt, nuôi trồng thủy sản; Kịp thời xem xét giải quyết nhiều vấn đề tồn tại, bức xúc trong xã hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận - Ảnh: Qh.vn

MINH KHÔI