Bà L là người đại diện theo ủy quyền của cháu V

Đối với vụ án có bị hại là người dưới 18 tuổi thì trong giai đoạn xét xử, căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 414 và Điều 420 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS), Tòa án phải bảo đảm quyền tham gia tố tụng của người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi và người đại diện của bị hại có các quyền và nghĩa vụ tham gia tố tụng theo quy định pháp luật. Trường hợp người đại diện của bị hại không thể trực tiếp tham gia tố tụng thì có thể ủy quyền cho người khác theo quy định tại các Điều 85, 86 và 136 Bộ luật Dân sự.

Để xác định người đại diện của người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng thì căn cứ khoản 1 Điều 3 Thông tư liên tịch số 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH ngày 21/12/2018 về phối hợp thực hiện một số quy định của BLTTHS về thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi có quy định:

“Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi là người từ đủ 18 tuổi trở lên, có đủ năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự và có đủ điều kiện làm người đại diện theo quy định tại các Điều 134, 135 và 136 Bộ luật Dân sự.

Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi được xác định theo thứ tự sau đây: a) Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi; b) Người giám hộ; c) Người do Tòa án chỉ định”.

Theo quy định trên thì việc xác định người đại diện của người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng được thực hiện theo thứ tự. Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi trước hết là cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của họ. Trường hợp không còn cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi hoặc có nhưng những người này không đủ điều kiện làm người đại diện (như cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;…) thì người giám hộ được xác định là người đại diện, trường hợp không có người giám hộ thì người đại diện sẽ do Tòa án chỉ định.

Trong vụ án trên, cháu V có cha mẹ đẻ là ông C và bà N, ông C đang là học viên cai nghiện tại cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh BL, bà N đi làm ăn xa. Do ông C không có đủ năng lực pháp luật nên không đủ điều kiện là người đại diện của cháu V, trường hợp này Tòa án phải xác định bà N là người đại diện cho cháu V.

Trường hợp bà N đi làm ăn xa, không thể tham gia tố tụng thì bà N có thể ủy quyền cho người khác tham gia tố tụng. Bà L là người được bà N ủy quyền tham gia tố tụng, việc ủy quyền là đúng pháp luật thì bà L có quyền tham gia tố tụng theo phạm vi được ủy quyền và Tòa án xác định bà L là người đại diện theo ủy quyền của cháu V.

Trên đây là các quan điểm cá nhân về vụ án, rất mong được trao đổi cùng các đồng nghiệp và bạn đọc.

MAI TRỌNG THAO (TAQS Quân chủng Hải quân)

TAND tỉnh Thừa Thiên Huế xét xử vụ án “Cố ý gây thương tích”, “Hiếp dâm” và “Bắt, giữ người trái pháp luật” - Ảnh: Như Quỳnh