Chi trả dịch vụ môi trường rừng đảm bảo cho công tác bảo vệ và phát triển rừng

Quảng Nam là địa phương có rừng và đất rừng rộng lớn, chiếm 3/4 diện tích đất tự nhiên toàn tỉnh. Với diện tích đất đất có rừng là 683.034 ha (rừng tự nhiên: 466.207 ha, rừng trồng: 216.817 ha), tập trung chủ yếu ở các huyện miền núi; đến cuối năm 2020, độ che phủ rừng đạt 59,33%.

Trong bối cảnh nguồn ngân sách của tỉnh đầu tư cho ngành lâm nghiệp để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng còn hạn chế thì việc huy động các nguồn lực xã hội thông qua hệ thống Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng gắn với việc thực thi Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng để đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển rừng đã trở thành nguồn lực chính thúc đẩy thực hiện chủ trương xã hội hoá nghề rừng.

Theo Nghị định 156/2018/NĐ-CP, ngày 16/11/2018 của Chính phủ, các bên sử dụng dịch vụ môi trường rừng(DVMTR) phải chi trả tiền cho bên cung ứng dịch vụ. Các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch có hưởng lợi từ DVMTR sẽ phải trả tiền DVMTR tính bằng 1% doanh thu thực hiện trong kỳ. Các cơ sở sản xuất thuỷ điện, mức chi trả 36 đồng/Kwh điện thương phẩm; các cơ sở sản xuất nước sạch 52 đồng/m³ nước thương phẩm; các cơ sở sản xuất công nghiệp có sử dụng nước từ nguồn nước 50 đồng/m³;

Phát huy hiệu quả đề án chi trả DVMTR

Đến nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Quảng Nam đã ký kết được 81 đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng, trong đó: 29 đơn vị sản xuất thủy điện, 09 đơn vị sản xuất nước sạch, 43 đơn vị nước công nghiệp.

Với 466.207 ha rừng tự nhiên, đến nay Quảng Nam thực hiện Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được khoảng 283.000 ha, chiếm khoảng 60 % (thuộc địa bàn của 73 xã/12 huyện). Để có được kết quả này, tính từ năm 2013 đến nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Quảng Nam đã hoàn thành việc lập được 15 đề án chi trả DVMTR thuộc các lưu vực sản xuất thủy điện, nước sạch. Trên cơ sở rà soát của các đề án đã giúp các chủ rừng và UBND các xã được giao trách nhiệm quản lý bảo vệ rừng xây dựng phương án, tổ chức lực lượng bảo vệ rừng đạt hiệu quả. Ngoài ra, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Quảng Nam tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách chi trả DVMTR nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết cho mọi người tham gia công tác quản lý bảo vệ rừng, việc gắn kết việc chi trả dịch vụ môi trường rừng với các chương trình phát triển sinh kế khác nhằm tạo thêm thu nhập bền vững cho các cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng.

Kết quả đạt được từ chính sách chi trả DVMTR  

Nhìn lại qua gần 10 năm triển khai thực hiện Chính sách chi trả DVMTR, với những kết quả đạt được đã có những tác động, ảnh hưởng tích cực đến công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh, đó là:

Đã thực hiện được công tác rà soát, xác định diện tích rừng có cung ứng DVMTR, giúp công tác bảo vệ rừng được tiến hành thuận lợi; góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các cấp, các ngành, các địa phương và người dân thấy được vai trò, giá trị của rừng mang lại, từ đó tổ chức thực hiện nhiệm vụ QLBVR được tốt hơn; nâng cao được năng lực của các chủ rừng, xây dựng được lực lượng bảo vệ rừng đông đảo, thường xuyên tham gia tuần tra, kiểm tra rừng, từ đó phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi xâm hại đến rừng, rừng được bảo vệ tốt, tình trạng khai thác lâm sản trái phép, phát rừng để làm nương rẫy,… giảm đi đáng kể.

Mặt khác, Chính sách chi trả DVMTR đã huy động được nhiều nguồn lực để thực hiện việc bảo vệ rừng bền vững, góp phần đẩy nhanh chủ trương xã hội hóa nghề rừng, đặc biệt là những địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn.

Một cán bộ kiểm lâm đang gắn bảng tuyên truyền “bảo vệ rừng đặc dụng”

Rừng là tài nguyên vô cùng quý giá của con người mà ông cha truyền dạy bao đời “Rừng vàng, biển bạc”, rừng còn được ví như lá phổi xanh của trái đất.

Vì vậy, việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR sẽ là bước đột phá trong việc giải quyết nhiều vấn đề, trong đó trọng tâm là 3 nhóm vấn đề cơ bản về môi trường, kinh tế và xã hội, góp phần giảm thiểu mất rừng, suy thoái rừng và nâng cao chất lượng rừng, làm tăng khả năng phòng hộ của rừng, đảm bảo cân bằng sinh thái giảm thiểu biến đổi khí hậu, hạn chế hạn hán, lũ lụt.

Chính sách này sẽ tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và sẽ tăng cường sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa đơn vị chủ rừng với chính quyền địa phương trong công tác bảo vệ rừng, tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ phát triển rừng bền vững.

Ths. NGUYỄN MINH ANH