Kiên Giang: Ngân hàng bán tài sản thế chấp, người thế chấp khiếu kiện

Ngân hàng tự bán tài sản thế chấp

Ngày 17/5/2019, ông Hầu cùng vợ là Lê Thị Kim Nga đã ký hai hợp đồng tín dụng với Ngân hàng MSB, Hợp đồng số 0068A/2019/HĐTD  có hạn mức tín dụng là 32 tỷ thời gian vay là 12 tháng; Hợp đồng số 0068B/2019/HĐCV có hạn mức tín dụng là 3,5 tỷ thời gian vay là 84 tháng mục đích để làm ăn kinh doanh.

Đất ở và nhà ở tại 978 đường Nguyễn Trung Trực, phường An Hòa; bất động sản và tài sản gắn liền với đất tại 75 – 76 – 77 đường Lạc Hồng, khu phố 4, phường Vĩnh Lạc đều thuộc Tp Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang là tài sản bảo đảm cho khoản vay trên.

Khách sạn Đông Hầu, một trong những tài sản đảm bảo 

Do dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh tế, xã hội, gia đình ông Hầu cũng rất khó khăn trong kinh doanh. Vợ chồng ông Hầu nhiều lần thỏa thuận với Ngân hàng MSB về việc gia hạn thời gian trả nợ, nhưng không được chấp nhận.

Ngày 10/11/2020, Ngân hàng MSB tự ra Quyết định thu giữ tài sản bảo đảm số 6720/2020/TGĐ12 và Thông báo thu giữ tài sản bảo đảm số 6721/2020/TGĐ12 thu giữ toàn bộ tài sản mà ông Hầu dùng để bảo đảm cho khoản vay nói trên.

Ngày 13/5/2021, Ngân hàng MSB ra Quyết định bán đấu giá tài sản số 3101/2021/QĐ-TGĐ12 đối với toàn bộ tài sản ông Hầu dùng để bảo đảm khoản vay. Ngày 22/09/2021 ông Hầu nhận được thông báo về việc bán thành công tài sản,  trong khi đó ông Hầu chưa đồng ý phát mãi tài sản vì đã đủ điều kiện trả nợ.

Đơn của ông Hầu còn phản ánh, có những người tự xưng là cán bộ Ngân hàng đến “cậy cửa, đập phá và di chuyển đồ đạc của gia đình tôi tại căn nhà số 978 Nguyễn Trung Trực yêu cầu chúng tôi bàn giao nhà và tài sản mặc dù không có bản án của Tòa án nhân dân có thẩm quyền”.

Những vấn đề pháp lý

Ông Trương Văn Hầu cho rằng Ngân hàng không có quyền thực hiện việc thu giữ tài sản của thế chấp để thực hiện việc bán đấu giá tài sản khi chưa được sự đồng ý của vợ chồng ông Hầu.

Thứ nhất, không có bất kì sự ủy quyền nào cho Ngân hàng được quyền ký hợp đồng với bên bán đấu giá tài sản. Tại điểm g khoản 1 Điều 5 về quyền và nghĩa vụ của MSB được quy định tại Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất: “Được xử lý tài sản theo quy định của Hợp đồng này và các quy định pháp luật liên quan để thu hồi nợ”. Trong hợp đồng, quy định về xử lý tài sản và phương thức xử lý thì việc Ngân hàng muốn tự xử lý tài sản đảm bảo bằng phương thức ký hợp đồng với Công ty bán đấu giá hợp danh An Bình để bán đấu giá tài sản của bên có tài sản bằng và được thể hiện bằng sự ủy quyền.

Điều này được quy định tại khoản 5 Điều 5 Luật Đấu giá tài sản 2016, cụ thể như sau: “5. Người có tài sản đấu giá là cá nhân, tổ chức sở hữu tài sản, người được chủ sở hữu tài sản ủy quyền bán đấu giá tài sản hoặc người có quyền đưa tài sản ra đấu giá theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.” Theo đó, Ngân hàng chỉ là bên nhận tài sản để bảo đảm cho khoản vay, quyền sở hữu tài sản vẫn thuộc về gia đình ông Hầu vì họ vẫn đang là người có tài sản. Ngân hàng không phải là người có tài sản, không phải là người được họ ủy quyền ký hợp đồng bán đấu giá càng không phải là người có quyền đưa tài sản ra đấu giá vì chưa có bất kì một phán quyết nào của Tòa án về quyền đối với tài sản.

Thứ hai, vợ chồng ông Hầu và bên Ngân hàng cũng không có bất kì thỏa thuận nào về việc đồng ý để Ngân hàng ký kết hợp đồng và giao tài sản bảo đảm của họ cho bên đấu giá. Họ đồng ý việc thế chấp các tài sản để bảo đảm cho khoản vay 32 tỷ, nếu họ không trả được khoản nợ trên thì Ngân hàng có quyền xử lý tài sản. Tuy nhiên, phương thức xử lý tài sản như thế nào thì phải được các bên thỏa thuận. Tại hợp đồng thế chấp không có bất kì điều khoản nào về việc ủy quyền hay thỏa thuận về việc đồng ý để Ngân hàng ký kết với công ty bán đấu giá tài sản để đấu giá tài sản của họ. Ngân hàng tự ý ký hợp đồng bán đấu giá với Công ty đấu giá hợp danh An Bình mà không được sự nhất trí của họ, là vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 3 Bộ luật Dân sự 2015: “Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.”

Thứ ba, theo quy định của Điều 301 Bộ luật Dân sự 2015 về giao tài sản bảo đảm để xử lý thì trong quá trình Ngân hàng xử lý tài sản bảo đảm, bên thế chấp không giao tài sản thì phía Ngân hàng có quyền khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp chứ không được phép tự ý giải quyết tranh chấp và thực hiện việc thu giữ cũng như bán tài sản.

Như vậy theo các quy định trên thì trong quá trình xử lý tài sản, nếu bên thế chấp không giao tài sản thì lúc này xuất hiện tranh chấp giữa các bên, Ngân hàng không được trực tiếp thu giữ tài sản mà phải thực hiện việc khởi kiện đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền, sau đó đề nghị Cơ quan thi hành án dân sự xử lý tài sản thế chấp theo quyết định tại bản án.

**

Được biết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 14/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2020/TT-NHNN ngày 13/3/2020 quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Do đó, vấn đề ông Trương Văn Hầu phản ánh, rất mong Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) xem xét, giải quyết đúng pháp luật và phản hồi cho Tạp chí trả lời bạn đọc.

Hiện nay, ông Trương Văn Hầu đã gửi đơn khởi kiện lên TAND Tp Rạch Giá. Đơn khởi kiện đề nghị giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng, với nội dung là phía Ngân hàng vội vàng bán thanh lý tài sản bảo đảm với giá trị thấp hơn thị trường. Ông Hầu cũng cho biết là gia đình đã thu xếp có đủ tiền thanh toán khoản vay.

Tài sản đảm bảo của ông Trương Văn Hầu tại địa chỉ 75 – 76 – 77 đường Lạc Hồng

BBĐ