Chiếc ghe máy đánh bắt cá có được xác định là tài sản mà Phạm Hữu V đã trộm cắp của ông Nguyễn Văn C không?

Vào khoảng 01 giờ 00 ngày 28/6/2024, V đến khu vực đầm T tại thôn T, xã C, huyện L gặp được hai người đàn ông lạ mặt đang đi nhặt ốc ở đây. Phạm Hữu V hẹn 02 người này sáng ngày 01/7/2024 đến khu vực đầm T chở lưới lồng bát quái mà V đã mua chở về nhà cho V ở thị trấn Đ, huyện L và V sẽ trả tiền công. Đến 08 giờ, ngày 01/7/2024, V đi bộ đến bến ghe gần nhà hàng A, nơi ông Nguyễn Văn C đậu ghe đánh bắt cá. Quan sát xung quanh không thấy ai, V liền nhảy lên ghe, nổ máy di chuyển máy ghe đến gần khu vực đầm T. Trên ghe có 136 lưới lồng bát quái. Tới nơi Phạm Hữu V nói với 02 người đàn ông đã hẹn trước đó bốc hết 136 lưới lồng bát quái trên ghe xuống xe tải rồi chở về nhà cho V ở thị trấn Đ, huyện L. Xong việc V trả công cho mỗi người 200.000 đồng.

Ngày 02/7/2024 ông Nguyễn Văn C tới bến ghe thì phát hiện bị mất ghe và toàn bộ số lưới lồng bát quái nên báo Công an xã C, huyện L, tỉnh K. Quá trình tìm kiếm, phát hiện chiếc ghe máy đang ở đầm T thuộc thôn T, xã C. Qua làm việc với người dân khu vực xung quanh đầm T thì phát hiện đối tượng Phạm Hữu V đã trộm cắp tài sản của ông Nguyễn Văn C. Công an đã mời V về trụ sở làm việc. Tại cơ quan điều tra Phạm Hữu V đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

Tại Kết luận định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự kết luận: 136 lưới lồng bát quái, tại thời điểm định giá ngày 02/7/2024 trị giá 45.550.000 đồng; 01 chiếc ghe máy đánh bắt cá bằng gỗ, sơn màu xanh, loại tàu 02 mũi nhọn, hiệu Dong feng D8, trị giá 10.350.000 đồng.

Vụ án có nhiều quan điểm trong việc xác định chiếc ghe đánh bắt cá có phải tài sản trộm cắp không?

Quan điểm thứ nhất: Xác định chiếc ghe không phải là tài sản trộm cắp. Giá trị tài sản chiếm đoạt là 45.550.000 đồng là giá trị định giá của 136 lưới lồng bát quái. Bị cáo Phạm Hữu V phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015. Vì mục đích ban đầu của Phạm Hữu V là trộm cắp toàn bộ số lưới lồng bát quái trên ghe. Không phải là chiếc ghe đánh bắt cá của cá của ông C. Do toàn bộ số lưới lồng nằm trên ghe, V không thể tự mình di chuyển nên phải nổ máy điều khiển ghe ra khỏi vị trí ban đầu đến khu vực đầm T. Thực tế đến khu vực đầm T sau khi cùng hai người đàn ông lạ mặt bốc hết toàn bộ số lưới lồng bát quái thì V đã để ghe lại và bỏ đi. Mục đích chiếm đoạt chỉ là số lưới lồng bát quái không có ý định chiếm đoạt chiếc ghe của ông C nên không thể định giá chiếc ghe vào tài sản bị chiếm đoạt.

Quan điểm thứ hai cũng là quan điểm của tác giả:

Xác định chiếc ghe máy đánh bắt cá và toàn bộ số lưới lồng bát quái là tài sản mà Phạm Hữu V đã trộm cắp của ông Nguyễn Văn C. Giá trị tài sản chiếm đoạt là 55.900.000 đồng. Phạm Hữu V phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản” theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 (chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng).

Vì hành vi lén lút với chủ sở hữu, lợi dụng sơ hở của ông Nguyễn Văn C trong việc quản lý tài sản. Cụ thể là Phạm Hữu V đã tìm hiểu trước đó, buổi sáng là thời gian ông C thường không có mặt ở ghe nên V nảy sinh ý định trộm cắp tài sản. Mục đích trộm cắp tài sản đã có từ trước. Việc V nổ máy di chuyển chiếc ghe ra khỏi khu vực quản lý, giám sát của chủ ghe thì đã đủ yếu tố cấu thành tội “Trộm cắp tài sản”. Toàn bộ tài sản là chiếc ghe và tài sản trên ghe được xác định là tài sản chiếm đoạt nên cần phải định giá giá trị của những tài sản này. Không phụ thuộc vào ý thức chủ quan của bị cáo là có muốn chiếm đoạt chiếc ghe này hay không. Hành vi trong mặt khách quan của tội trộm cắp tài sản là chiếm đoạt được. Ở đây, Phạm Hữu V đã hoàn thành xong hành vi chiếm đoạt. Đưa toàn bộ tài sản chiếm đoạt là chiếc ghe cùng lưới lồng ra khỏi vùng quản lý của chủ sở hữu. Việc xác định chiếc ghe là tài sản trộm cắp để định giá giá trị mới xác định đúng bản chất nguy hiểm của hành vi. Là căn cứ phải chứng minh được tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội của V gây ra. Từ đó để đánh giá được mức độ nguy hiểm, khung hình phạt thích đáng cho bị cáo.         

Trên đây là quan điểm của tác giả, mong nhận được ý kiến trao đổi từ bạn đọc.

ĐOÀN THỊ HÀ (Tòa án nhân dân khu vực 2 - Khánh Hòa)

TAND huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa xét xử một vụ án trộm cắp tài sản - Ảnh: Kim Cúc.