Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã đạt được những kết quả quan trọng

Ngày 26/6 TANDTC tổ chức cuộc họp của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật TAND. Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Thúy Hiền - Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.

Cuộc họp nhằm triển khai Quyết định số 49/ 2019/ QQĐ-TANDTC ngày 22 / 3 / 2019 của Chánh án TANDTC về việc thành lập Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật TAND, có Chủ tịch Hội đồng, 4 Phó Chủ tịch Hội đồng gồm ông Chu Thành Quang – Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC – Thường trực; ông Tống Anh Hào – Thẩm phán TANDTC; ông Chu Xuân Minh – Thẩm phán TANDTC, ông Nguyễn Văn Điệp- Phó Giám đốc Học viện Tòa án và 9 ủy viên Hội đồng tham dự.

Cuộc họp bàn triển khai Kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật năm 2019 và góp ý Dự thảo Báo cáo kết quả 15 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 9/ 12/ 2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ nhân dân.

Theo Dự thảo, kết quả sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TƯ, Đảng bộ TANDTC đã triển khai các kế hoạch về công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật, như: Kết luận số 04-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về kết quả thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, Kế hoạch thực hiện quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật; Kế hoạch thực hiện Đề án “Tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 – 2015”… Đồng thời, thông qua các buổi họp cơ quan định kỳ hàng tháng, “Ngày sinh hoạt pháp luật” của cơ quan, các buổi sinh hoạt của Chi bộ, Cấp ủy Chi bộ, lãnh đạo Tòa án các cấp đã tổ chức quán triệt, phổ biển đến toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức trong Tòa án mình các luật, pháp lệnh, nghị quyết mới được ban hành.

Bên cạnh đó, hàng năm, TANDTC đã xây dựng kế hoạch thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật thông qua kế hoạch nhiệm vụ công tác trọng tâm hàng năm, trong đó tập trung thực hiện tốt công tác xét xử, chú trọng việc hòa giải, tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong quá trình giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo để công dân nhận thức rõ các quy định pháp luật, giảm bớt được những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân. Thực hiện đúng các quy định pháp luật về trợ giúp pháp lý. Bên cạnh đó, Đảng ủy TANDTC thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL), kịp thời đôn đốc, chỉ đạo xử lý những vướng mắc nảy sinh trong quá trình PBGDPL, xem đây là biện pháp hàng đầu trong việc đảm bảo thi hành Hiến pháp và pháp luật.

Về tình hình triển khai thực hiện Quyết định số 705/QĐ-TTg ngày 25-5-2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017-2021 và các chương trình, đề án, kế hoạch về PBGDPL tại địa phương, đơn vị, trong năm 2018 và năm 2019 TANDTC đã ban hành Kế hoạch Phổ biến giáo dục pháp luật nhằm thực hiện có hiệu quả các văn bản của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phổ biến, giáo dục pháp luật, Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành; chủ động tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến cán bộ và nhân dân; đưa chủ trương, đường lối của Đảng cũng như chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống. Hầu hết các văn bản quy phạm pháp luật ngay sau khi được ban hành đã được TANDTC chú trọng phổ biến, triển khai thi hành đến toàn thể các cán bộ, công chức trong hệ thống Tòa án.

Các hình thức PBGDPL tại Tòa án gồm thông qua việc thực hiện các hoạt động nói chung và hoạt động xét xử nói riêng là một chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Tòa án, thông qua công tác hòa giải, đối thoại, thông qua các phiên tòa lưu động.

Các Tòa án đã tăng cường phối hợp với các đơn vị trong việc PBGDPL. Một số TAND đã kết hợp với các Trung tâm Trợ giúp pháp lý của địa phương để tư vấn cho người dân thuộc các đối tượng chính sách, cũng như trợ giúp pháp lý miễn phí cho các đối tượng đặc biệt khó khăn trên tất cả các lĩnh vực. Cũng có Tòa án còn phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước đặt Bảng thông tin và các tài liệu trợ giúp pháp lý ở phòng tiếp công dân để người dân tiện theo dõi, tiếp cận và hiểu biết pháp luật . Đặc biệt hơn tại TAND tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp cùng tổ chức Jica Nhật Bản trong việc tổ chức các cuộc hội thảo nhằm tìm ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi pháp luật Việt Nam, từ đó đưa ra những kiến nghị trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam. Cũng nằm trong chương trình hợp tác, TAND tỉnh đã phối hợp với tổ chức Jica tiến hành buổi tuyên truyền pháp luật tại huyện Thuận Thành với sự tham gia của nhiều đoàn viên thanh niên. Tại TAND tỉnh Quảng Nam đã phối hợp với Đài phát thanh và Truyền hình xây dựng và thực hiện Chuyên mục Tòa án; nội dung các Chuyên mục rất phong phú, phản ảnh các mặt công tác của Tòa án, trong đó chú trọng các hoạt động liên quan đến công tác giải quyết, xét xử các loại án.

Có thể nói, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua việc thực hiện các hoạt động nói chung và hoạt động xét xử nói riêng là một chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Tòa án, thông qua hoạt động xét xử, các quy định của pháp luật đến với người dân cụ thể, dễ hiểu; qua đó nhận thức, hiểu biết về pháp luật của người dân được nâng lên, tạo sự chuyển biến cơ bản về ý thức tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật trong quần chúng nhân dân. Đây là hình thức tuyên truyền có ý nghĩa thiết thực và dễ dàng đi vào đời sống nhân dân. Những người tham dự phiên tòa được chứng kiến toàn bộ diễn biến quá trình Tòa án giải quyết, xét xử một vụ việc cụ thể, họ sẽ hiểu rõ hơn pháp luật quy định đối với từng trường hợp như thế nào và bị xử lý ra sao, từ đó sẽ có ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật. Phối hợp hiệu quả với Công an tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, không ngừng tăng cường và chú trọng thực hiện tốt công tác xét xử lưu động. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã đạt được những kết quả quan trọng. Hiểu biết pháp luật, năng lực nghiệp vụ, ý thức chấp hành nội quy, quy chế làm việc và kỹ năng ứng xử pháp luật của cán bộ, công chức Tòa án tiếp tục được nâng cao, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ công tác. TAND cấp tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo các đơn vị kết hợp phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động chuyên môn như giải quyết, xét xử các loại án, hòa giải vụ án dân sự, đối thoại trong án hành chính, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo…

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn có một số tồn tại, hạn chế như: Việc phổ biến giáo dục pháp luật còn mang tính hình thức, hình thức tuyên truyền chưa đa dạng, phong phú thu hút sự tập trung của người dân; Chất lượng phổ biến, giáo dục chưa đạt như mong muốn; hình thức tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật tại một số đơn vị chưa được đổi mới; năng lực và kinh nghiệm phổ biến, giáo dục pháp luật của một số cán bộ trực thuộc còn có mặt hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu chung; Việc áp dụng công nghệ thông tin; xử lý mối quan hệ phối kết hợp giữa các bộ, ngành trong đó có vai trò điều phối của Bộ Tư pháp, của Hội đồng PBGDPL; kết nối các hoạt động PBGDPL với trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật, hòa giải… và xử lý vướng mắc về vấn đề kinh phí sao cho phù hợp thực tế và đạt được sự đồng thuận cao nhất; Kinh phí đầu tư cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế; Một số văn bản pháp luật còn thiếu thiếu tính khả thi, tính ổn định. Mặt khác, tình trạng văn bản của Cơ quan có thẩm quyền đã ban hành nhưng vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn làm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật chậm trễ, khó triển khai, dẫn đến việc hiểu và áp dụng các quy định mới còn lúng túng.

Báo cáo cũng đã đề ra các giải pháp hoàn thiện. Các thành viên Hội đồng đã thảo luận kỹ từng vấn đề, để hoàn thiện Báo cáo.

Ảnh: HÙNG LAN

VŨ HÙNG