Cuốn sách các Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư… nên có
Cẩm nang giải quyết các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình

Những vấn đề được đúc kết, rút kinh nghiệm

Hiện nay, các vụ án về tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình ngày càng đa dạng, phức tạp. Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2019 (gọi chung là Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015) cũng như các Bộ luật Dân sự, Bộ luật Lao động, các luật về chuyên ngành như Luật Thương mại, Luật Doanh nghiệp, Luật Phá sản, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Hôn nhân và gia đình... được ban hành. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để việc giải quyết các vụ việc nêu trên được đúng đắn, hợp tình, hợp lý. Tuy nhiên, thực tiễn xét xử cho thấy, vẫn còn tình trạng áp dụng pháp luật chưa đúng, dẫn đến giải quyết vụ việc chưa thống nhất, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự.

Cuốn sách Cẩm nang giải quyết các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình làm nổi bật những vấn đề được đúc kết, rút kinh nghiệm trong việc giải quyết các tranh chấp thông qua các quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm của Hội đồng Thẩm phán TANDTC cũng như của các TANDCC.

Do đó có thể nói đây là một công cụ có giá trị thiết thực cả về lý luận và thực tiễn, đối với Thẩm phán, Kiểm sát viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án... trong quá trình giải quyết các vụ việc về dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình, cũng như là nguồn tài liệu để các Luật sư, Trợ giúp viên pháp lý... bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự được tốt hơn. Đây cũng là tài liệu để phục vụ nghiên cứu học tập đối với học viên cao học, các sinh viên chuyên ngành luật cũng như bạn đọc có quan tâm đến các lĩnh vực này.

Cuốn sách bao gồm 6 phần, mỗi phần một chủ đề khác nhau. Trong mỗi chủ đề sẽ đặt ra từng vấn đề cụ thể. Để giải quyết vấn đề đó thì trước tiên phải hệ thống lại các quy định pháp luật có liên quan, thực tiễn áp dụng pháp luật của vấn đề được đặt ra thông qua các vụ án cụ thể, từ đó đúc kết, rút ra bài học kinh nghiệm để khi gặp những trường hợp tương tự sẽ giải quyết được hoàn thiện hơn.

 

 

Một giải đáp về kinh doanh, thương mại

Phần I. Dân sự. Bao gồm 5 chủ đề: Thừa kế; Quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, đòi lại quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản; Hợp đồng về quyền sử dụng đất, nhà ở;  Yêu cầu hủy kết quả bán đấu giá tài sản, tranh chấp về tài sản bị cưỡng chế thi hành án; Tranh chấp dân sự khác.

Phần II. Kinh doanh, thương mại. Bao gồm 6 chủ đề: Hợp đồng tín dụng, thế chấp, cầm cố tài sản và hợp đồng bảo lãnh; Hợp đồng cho thuê tài chính, thuê tài sản; Hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp đồng gia công Chủ đề 4: Hợp đồng xây dựng, hợp đồng bảo hiểm; Tranh chấp công ty với thành viên công ty, giữa các thành viên công ty với nhau và yêu cầu hủy quyết định của Đại hội đồng cổ đông; Công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài; công nhận và cho thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài.

Phần III. Lao động. Các vụ việc có liên quan bao gồm đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, thử việc, giấy phép lao động, trợ cấp thôi việc, kỷ luật lao động, bảo hiểm xã hội,....

Phần IV. Hôn nhân và gia đình. Bao gồm 3 chủ đề: Quan hệ hôn nhân và các khoản nợ; Con chung; Tài sản.

Phần V. Thủ tục tố tụng. Tổng hợp các sai sót từ khi có yêu cầu giải quyết vụ việc ở giai đoạn sơ thẩm, phúc thẩm, thậm chí là xem xét lại các quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm của các Tòa án nhân dân cấp cao.

Phần VI. 158 lưu ý về nghiệp vụ. Tổng hợp các giải đáp nghiệp vụ mới nhất của Tòa án nhân dân tối cao về dân sự, tố tụng dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại (trong đó có phá sản) và hòa giải tại Tòa án.

Thực tế, đa dạng và cụ thể

Trong từng chủ đề, các câu hỏi đặt ra đều rất thực tế, đó là những vướng mắc thường gặp và được các tác giả giải đáp với ba nội dung là quy định của pháp luật, thực tiễn và vấn đề cần rút kinh nghiệm, nên rất cụ thể, sinh động và thiết thực.

 

Một giải đáp về hôn nhân gia đình

Ví dụ, vấn đề đầu tiên trong Cẩm nang đặt ra là: Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thiếu sự thỏa thuận của một trong các đồng thừa kế thì văn bản này có hiệu lực một phần hay không có hiệu lực?

Sau khi nêu đầy đủ các quy định của pháp luật, dẫn chứng một tranh chấp cụ thể theo Quyết định giám đốc thẩm số 01/2020/DS-GĐT của Hội đồng Thẩm phán TANDTC, các tác giả nêu vấn đề cần rút kinh nghiệm:

“1. Để đánh giá hiệu lực của “Văn bản thỏa thuận phân chia di sản” thì bắt buộc phải xác định ý chí thỏa thuận của các đồng thừa kế. Nếu không có ý kiến của một trong các đồng thừa kế thì Văn bản đó sẽ không có hiệu lực toàn bộ mà sẽ có hiệu lực ràng buộc đối với các bên tham gia thỏa thuận đó.

2. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản”.

Ở mục này còn giải quyết những vấn đề đa dạng, phức tạp và cụ thể như: “Giấy giao đất cho con” được lập vào ngày 10/7/1983 có được xem là di chúc hợp pháp về mặt hình thức hay không? Tại thời điểm người để lại di sản thừa kế chết thì có ngôi nhà nhưng sau đó người thừa kế xây dựng lại ngôi nhà khác thì có xác định di sản thừa kế bao gồm ngôi nhà đã bị phá bỏ hay không? Quyền sử dụng đất do cá nhân tạo lập mà khi người còn sống, Nhà nước đã có quyết định thu hồi và việc thu hồi đó được bồi thường. Trong trường hợp này, người có đất bị thu hồi có quyền lập di chúc định đoạt giá trị bồi thường không?...

Ở Phần Kinh doanh thương mại, có những vấn đề đặt ra ví dụ như: Xác định tài sản thế chấp là tài sản riêng hay tài sản chung của vợ chồng ảnh hưởng đến tính pháp lý của hợp đồng thế chấp tài sản; Trong bảo lãnh ngân hàng, khách hàng có thể chuyển nhượng quyền, nghĩa vụ của mình nếu được các bên có liên quan chấp thuận bằng văn bản; Trước khi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu hồi, bên thế chấp đã thế chấp quyền sử dụng đất cho Ngân hàng. Hợp đồng này có hiệu lực pháp luật hay không?...

Phần Lao động nêu những vấn đề như: Người sử dụng lao động có thư mời làm việc với nội dung xác định loại hợp đồng lao động và thời gian thử việc. Người lao động đã thử việc đúng thời gian theo thư mời. Hết thời gian thử việc, người lao động vẫn tiếp tục làm việc mà người sử dụng lao động và người lao động không có thỏa thuận nào khác. Trường hợp này các bên đã xác định quan hệ lao động hay chưa?

Bị hủy án do Tòa án cấp phúc thẩm tuyên án bằng cách tính số tiền cụ thể buộc người sử dụng lao động trả trực tiếp đối với khoản tiền BHXH, BHYT cho người sử dụng lao động; Bị hủy án do chưa xem xét khoản tiền trợ cấp thôi việc…

Phần Hôn nhân - gia đình giải quyết các vấn đề ví dụ như: Vẫn xác định trách nhiệm liên đới của vợ chồng, mặc dù giao dịch chỉ do một người xác lập.

Nam nữ sống chung với nhau như vợ chồng, không đăng ký kết hôn nhưng sau đó họ không còn sống chung với nhau và trước khi Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực, có người sống chung với nhau như vợ chồng với người khác. Như vậy quan hệ hôn nhân thực tế nào chấm dứt?

Bị hủy án do đương sự chỉ yêu cầu chia quyền sử dụng đất, không đề cập đến việc yêu cầu chia nhà trên đất nhưng cấp sơ thẩm vẫn ra quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các đương sự và ra quyết định sửa chữa bổ sung quyết định này…

Có thể nói hàng trăm vấn đề, với 158 lưu ý về nghiệp vụ được giải đáp và nhắc nhở khiến cuốn sách dày gần 1000 trang khổ 16x24 là một cẩm nang đồ sộ, giải đáp hầu hết vướng mắc trong các lĩnh vực mà các tác giả bao quát.

**

PGS.TS Phạm Minh Tuyên từng trải qua nhiều cương vị công tác, từ Thẩm phán cao cấp, Phó Chánh án đến Chánh án TAND tỉnh Bắc Ninh, Giám đốc Học viện Tòa án; TS Nguyễn Thanh Hải hiện là Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Đào tạo Thẩm tra viên - Thư ký Tòa án, Học viện Tòa án; TS. Đặng Thị Thơm - Thẩm phán cao cấp, Phó Chánh tòa Kinh tế TANDCC tại Hà Nội, các tác giả đều có nhiều công trình nghiên cứu về pháp luật được xuất bản.

Trong Cẩm nang giải quyết các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình, với kiến thức, kinh nghiệm và lòng say mê với nghề, các tác giả đã đề cập đến những vấn đề cô đọng nhất, được đúc kết thông qua hoạt động xét xử.

Tạp chí xin giới thiệu cuốn sách đến bạn đọc gần xa.

Bạn đọc có nhu cầu mua sách, xin liên hệ Ban trị sự 024.39341.735 để được phục vụ.

THANH THỦY