Giới thiệu những nội dung mới và giải đáp vướng mắc liên quan đến Luật Tư pháp người chưa thành niên

Đồng chí Nguyễn Văn Tiến, Phó Chánh án TANDTC chủ trì Hội nghị.

Dự Hội nghị có các đồng chí thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC; Lãnh đạo, Thẩm tra viên Tòa án; Thư ký Tòa án tại các đơn vị thuộc TANDTC và TAND các cấp.

Quang cảnh Hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến cho biết, Luật Tư pháp người chưa thành niên là đạo luật quan trọng, có liên quan đến nhiều đạo luật khác như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Thi hành án hình sự và tác động trực tiếp đến công tác xét xử tại các Tòa án. Hội nghị nhằm trang bị những kiến thức chuyên môn đảm bảo việc thi hành hiệu quả Luật Tư pháp người chưa thành niên cho Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký TAND và Tòa án quân sự các cấp.

Đồng chí Nguyễn Văn Tiến, Phó Chánh án TANDTC phát biểu khai mạc Hội nghị

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến yêu cầu các đồng chí dự Hội nghị trực tiếp và trực tuyến tại Hội nghị tập trung lắng nghe để nắm vững các nội dung lớn của Luật Tư pháp người chưa thành niên. Đồng thời trao đổi, phát biểu, thảo luận về những vấn đề mà các đồng chí còn chưa rõ hoặc còn vướng mắc để được giải đáp.

Tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Biên Thùy, Thẩm phán TANDTC đã trình bày chuyên đề “Giới thệu những nội dung lớn của Luật Tư pháp người chưa thành niên”.

Theo đó, Luật Tư pháp người chưa thành niên gồm 179 điều, 05 phần và 10 chương. Những điểm mới đáng chú ý về xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên phạm tội như: Việc áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng phải căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội; khả năng giáo dục, phục hồi của người chưa thành niên phạm tội và sự an toàn của bị hại, cộng đồng.

Đồng chí Nguyễn Biên Thùy, Thẩm phán TANDTC giới thiệu những nội dung mới và giải đáp thắc mắc liên quan đến Luật Tư pháp người chưa thành niên

Việc lựa chọn biện pháp xử lý chuyển hướng áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội phải phù hợp với hoàn cảnh, độ tuổi, đặc điểm tâm sinh lý của họ. Người chưa thành niên phạm tội có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng. Biện pháp xử lý chuyển hướng quy định tại các khoản 6, 7, 8, 9, 10 và 11 Điều 36 của Luật Tư pháp người chưa thành niên phải áp dụng đồng thời với một hoặc nhiều biện pháp xử lý chuyển hướng quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều 36 của Luật Tư pháp người chưa thành niên. Không áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng đồng thời với các biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng. Không áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng nếu tại thời điểm xem xét người phạm tội đã đủ 18 tuổi.

Các đại biểu tham dự  Hội nghị tại điểm cầu Trung tâm

Luật cũng quy định rõ về thẩm quyền, trình tự thủ tục áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng và thủ tục tố tụng tư pháp hình sự đối với người chưa thành niên tại Tòa án. Thẩm quyền của Tòa án tại các giai đoạn thi hành biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng, thi hành giáo dục tại trường giáo dưỡng; trong giai đoạn thi hành án,...

Bổ sung nhiều biện pháp xử lý chuyển hướng mới, phù hợp với người chưa thành niên (Điều 36), cụ thể như: Khiển trách; Xin lỗi bị hại; Bồi thường thiệt hại; Giáo dục tại xã, phường, thị trấn; Quản thúc tại gia đình; Hạn chế khung giờ đi lại; Cấm tiếp xúc với người có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới; Cấm đến địa điểm có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới; Tham gia Chương trình học tập, dạy nghề; Tham gia điều trị hoặc tư vấn tâm lý; Thực hiện công việc phục vụ cộng đồng; Giáo dục tại trường giáo dưỡng. Đồng thời quy định chặt chẽ các căn cứ áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng.

Bổ sung điều luật về hình phạt, xây dựng thủ tục tố tụng riêng biệt phù hợp với người chưa thành niên, quy định các biện pháp ngăn chặn, cưỡng chế đối với người chưa thành niên bị buộc tội. Quy định về tố tụng thân thiện trong giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, về thủ tục xét xử thân thiện; quy định mới về thi hành án phạt tù và tái hòa nhập cộng đồng.

Hội nghị kết nối trực tuyến đến các điểm cầu thành phần trong toàn hệ thống Tòa án

Trong không khí nghiêm túc, sôi nổi tại Hội nghị, đại diện TAND các địa phương đã đưa ra nhiều câu hỏi, nhiều vấn đề còn vướng mắc trong thực tiễn thi hành Luật. Đồng thời lắng nghe những giải đáp, trả lời từ phía đồng chí Nguyễn Biên Thùy, Thẩm phán TANDTC.

TRIỆU HỒ

Ngày 30/11/2024, Luật Tư pháp người chưa thành niên đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 8 với tỷ lệ đồng thuận cao và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2026. Luật này đã thể chế đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về “phát triển hệ thống tư pháp thân thiện và bảo vệ trẻ em” cũng như đáp ứng các chuẩn mực quốc tế, yêu cầu của Liên Hợp quốc về tư pháp người chưa thành niên, nhằm mục đích xử lý phù hợp hơn, nhân văn hơn đối với người chưa thành niên; tăng cường biện pháp giáo dục, hỗ trợ, giúp đỡ chưa thành niên phạm tội tự sửa chữa lỗi lầm, thay đổi hành vi, hạn chế tối đa việc áp dụng biện pháp mang tính chất trừng phạt, giam giữ nhưng vẫn bảo đảm sự an toàn của cộng đồng và trật tự xã hội.