Hành vi của Trần Văn H đã đủ cơ sở cấu thành tội Vô ý làm chết người

Đối với cấu thành tội phạm Vô ý làm chết người, hành vi khách quan của tội này là hành vi làm chết người do vi phạm quy tắc an toàn. Đó là những quy tắc nhằm bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe cho con người.

Trong vụ án trên, hành vi dùng kích điện tự chế đánh bắt cá ở khu vực ao chung của H làm cháu C tử vong là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 7 Luật Thủy sản năm 2017. Tại khoản 7 Điều 7 Luật Thủy sản năm 2017 quy định hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thủy sản là: “Sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt, tận diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản”. Việc sử dụng kích điện để đánh bắt thủy sản của H là hành vi vị nghiêm cấm, đây chính là việc dùng dòng điện có tính chất hủy diệt, tận diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản. Bởi việc dùng kích điện đặt xuống ao như H thực hiện  không những tiêu diệt những loài thủy sản như cá, tôm lớn sống trong môi trường tự nhiên mà còn tiêu diệt cả những loài nhỏ, chưa đủ điều kiện khai thác, khiến cho mất cân bằng sinh thái tự nhiên. Đồng thời, hành vi vi phạm pháp luật của H trong trường hợp này còn gây thiệt hại đến tính mạng cho cháu C.

Để xác định hành vi của H phạm tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản hay Vô ý làm chết người cần xác định yếu tố lỗi là vô ý hay cố ý và các yếu tố khách quan như vị trí, thời gian, mật độ người qua lại, biện pháp cảnh báo ngăn ngừa khi sử dụng kích điện, hậu quả chết người có mối quan hệ nhân quả với hành vi vi phạm pháp luật hay không.

Trong vụ án này, H đã có hành vi dùng bộ kích điện tự chế để đánh bắt cá ở khu lưu vực ao chung của thôn T, huyện X, tỉnh B. Ao mà H đặt kích điện để khai thác cá là nơi xa khu dân cư, vắng vẻ và có rất ít người qua lại. Khi đặt kích điện để bắt cá và đi về nhà, H cho rằng không có người qua lại. Hành vi của H đặt kích điện xuống ao không có người canh giữ, không có biển báo nhắc nhở mọi người không qua lại gần khu vực ao này. Như vậy, xét về dấu hiệu lỗi trong trường hợp này thì H có lỗi vô ý với việc gây ra cái chết cho cháu C.

Hậu quả chết người mà H gây ra là vô cùng nghiêm trọng, nếu truy tố, xét xử H về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản quy định tại điểm b khoản 2 Điều 242 BLHS năm 2015 là làm chết người và phải chịu mức hình phạt là bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 05 năm là chưa đủ sức răn đe, chưa phù hợp với hậu quả mà H gây ra. Do vậy cần phải truy tố, xét xử hành vi của H về tội “Vô ý làm chết người” theo quy định tại khoản 1 Điều 128 BLHS năm 2015 mới đủ sức răn đe, bảo đảm phù hợp với dấu hiệu hành vi khách quan của tội phạm.

Trên đây là quan điểm của tác giả về bài viết, mong nhận được ý kiến đóng góp trao đổi của quý đồng nghiệp và bạn đọc.

*Tòa án quân sự Quân khu 1

Tòa án nhân dân huyện Lang Chánh, Thanh Hóa xét xử vụ án Vô ý làm chết người - Ảnh: Hoài Thu

NGUYỄN THỊ YẾN HOA*