Hướng dẫn về đặc xá năm 2022 đối với người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và trong trường hợp đặc biệt

1.Đối tượng xét đặc xá

1.1. Đối tượng được đề nghị đặc xá là người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ các điều kiện sau:

Là người đang được Tòa án có thẩm quyền quyết định cho tạm đình chi chấp hành án phạt tù theo đúng quy định tại Điều 68 BLHS năm 2015 (hoặc Điều 62 BLHS năm 1999).

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có nơi cư trú rõ ràng (có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc đơn vị quân đội nơi quản lý người bị kết án).

Quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù của Tòa án có thẩm quyền đối với người bị kết án tính đến ngày 31/8/2022 vẫn đang có hiệu lực thi hành.

1.2. Đối tượng được xem xét đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt

Theo quy định tại Điều 5 Quyết định số 766/2022/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 là người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không đủ điều kiện đặc xá hoặc người đang được hoãn chấp hành án phạt tù khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Có văn bản của Chủ tịch nước yêu cầu đặc xá;

Có văn bản đề nghị đặc xá cùa Cơ quan đại diện ngoại giao của nước ngoài hoặc các tổ chức quốc tế;

Có văn bản đề nghị đặc xá của các bộ, cơ quan ngang bộ, các ban của Đảng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

2.Hồ sơ, trình tự và thủ tục xét đặc xá

2.1.Hồ sơ đề nghị đặc xá cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù

Hồ sơ đề nghị đặc xá của người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được lập theo quy định tại khoản 1 Mục IV Hướng dẫn số 73/HD-HĐTVĐX ngày 04/7/2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá, gồm các tài liệu được sắp xếp theo thứ tự từ trên xuống dưới như sau:

-Phiếu đề nghị xét đặc xá cho người bị kết án đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù (Mẫu số 01).

Phiếu này do Tòa án có thẩm quyền đề nghị đặc xá lập theo đúng các thông tin có trong bản án, tài liệu, hồ sơ của người bị kết án.

-Đơn xin đặc xá của người bị kết án đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù (Mẫu số 02).

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù xin đặc xá phải trực tiếp ký hoặc điểm chỉ vào đơn. Phần lý lịch và các thông tin khác phải viết đúng theo bản án đã tuyên (nếu nơi về cư trú mà địa danh hành chính đã thay đổi thì ghi theo địa danh hành chính mới). Trong đơn xin đặc xá phải có nhận xét của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc đơn vị quân đội nơi quản lý người bị kết án về việc chấp hành chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước tại địa phương, quy định của đơn vị quân đội trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

-Bản cam kết của người xin đặc xá (Mầu số 03).

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù xin đặc xá phải cam kết nghiêm chình chấp hành pháp luật của Nhà nước, quy định của chính quyền địa phương hoặc quy định của đơn vị quân đội nơi quản lý người xin đặc xá và tiếp tục thực hiện các hình phạt bổ sung, nghĩa vụ dân sự khác của bản án (nếu có) sau khi được đặc xá và có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc đơn vị quân đội nơi quản lý người bị kết án.

-Bản sao Quyết định thi hành án của người bị kết án.

-Bản sao bản án đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

-Bản sao quyết định (hoặc các quyết định) tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù đối với người bị kết án đang còn hiệu lực tính đến ngày 31/8/2022.

-Các tài liệu, giấy tờ chứng minh đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, tiền truy thu sung quỹ Nhà nước, án phí là một trong các giấy tờ được quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 4; điểm g khoản 3, khoản 4, khoản 5 Điều 5 Nghị định số 52/2019/NĐ-CP ngày 14/6/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đặc xá và khoản 3 Mục II Hướng dẫn số 73/HD-HĐTVĐX ngày 04/7/2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá.

-Tài liệu chứng minh người được đề nghị đặc xá có tiền án, nhưng đã được xóa án tích phải có một trong các giấy tờ quy định tại gạch đầu dòng (-) thứ nhất tại điểm a khoản 1 Mục IV Hướng dẫn số 73/HD-HĐTVĐX ngày 04/7/2022 cùa Hội đồng tư vấn đặc xá.

-Đối với trường hợp người bị kết án lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù thì phải có đầy đủ các giấy tờ quy định tại khoản 4 Điều 4; điểm a khoản 3 Điều 5 Nghị định sổ 52/2019/ND-CP ngày 14/6/2019 của Chính phủ, quy định chi tiết một số điều của Luật Đặc xá.

-Các tài liệu chứng minh người bị kết án đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù thuộc một trong các đối tượng quy định khoản 3 hoặc khoản 4 Điều 3 Quyết định số 766/2022/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 được thực hiện theo quy định tại khoản 4, khoản 5, khoản 6, khoản 7 Điều 4; khoản 3 Điều 5 Nghị định số 52/2019/NĐ-CP ngày 14/6/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đặc xá; khoản 4 Mục II và khoản 1 Mục IV Hướng dẫn số 73/HD-HĐTVĐX ngày 04/7/2022 của Hợi đồng tư vấn đặc xá.

2.2.Trình tự, thủ tục lập hồ sơ

Trình tự, thủ tục lập hồ sơ, danh sách người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù đủ điều kiện được đề nghị đặc xá thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 15 Luật Đặc xá, trong đó:

-Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu đã ra quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có trách nhiệm thông báo Quyết định về đặc xá năm 2022 cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, lập danh sách, hồ sơ của người đủ điều kiện được đề nghị đặc xá gửi Tổ thẩm định liên ngành.

Trường hợp người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù cư trú ở địa phương ngoài phạm vi địa giới hành chính của Tòa án đã ra quyết định tạm đình chỉ thì Tòa án đã ra quyết định tạm đình chỉ có trách nhiệm rà soát, thông báo kịp thời cho TAND cấp huyện hoặc TAQS khu vực nơi người đang được tạm đình chỉ cư trú lập danh sách, hồ sơ của người được đề nghị đặc xá, chuyển đến Tòa án đã ra quyết định tạm đình chỉ để tổng hợp, gửi Tổ thẩm định liên ngành từ ngày 18/7/2022 đến ngày 31/7/2022.

Ví dụ 1: Lê Văn B được TAND tỉnh N ra quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và giao cho Ủy ban nhân dân xã Đ, huyện C, tỉnh N (nơi Lê Văn B cư trú) quản lý. Nếu Lê Văn B đủ điều kiện được đề nghị đặc xá năm 2022 thì Tòa án nhân dân tỉnh N có trách nhiệm lập hồ sơ, danh sách gửi Tổ thẩm định liên ngành.

Ví dụ 2: Nguyễn Văn A được TAND tỉnh T ra quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và giao cho Ủy ban nhân dân xã X, thị xã S, tỉnh H (nơi Nguyễn Văn A cư trú) quản lý. Sau khi nhận được thông báo của TAND tỉnh T nếu thấy Nguyễn Văn A có đủ điều kiện được đề nghị đặc xá năm 2022 thì TAND thị xã S, tỉnh H có trách nhiệm lập hồ sơ, danh sách đề nghị đặc xá cho Nguyễn Văn A rồi chuyển đến TAND tỉnh T để tổng hợp, gửi Tổ thẩm định liên ngành.

Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp về kết quả lập danh sách, hồ sơ của người được đề nghị đặc xá để kiểm sát theo quy định tại khoản 5 Điều 15 Luật Đặc xá.

 Sau khi nhận được kết quả kiểm sát bằng văn bản của Viện kiểm sát cùng cấp, TAND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu tổng hợp danh sách, hồ sơ của người được đề nghị đặc xá gửi Tổ thẩm định liên ngành.

2.3.Phương pháp lập danh sách, hồ sơ đề nghị đặc xá

Sau khi có ý kiến của Tổ thẩm định liên ngành, Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu tổng hợp, lập danh sách, hồ sơ của người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá và danh sách, hồ sơ của người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không đủ điều kiện đặc xá.  

Ví dụ: TAND tỉnh H có 08 trường hợp đề nghị đặc xá cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, trong đó Tổ Thẩm định liên ngành đề nghị đặc xá cho 05 trường hợp và đề nghị không đặc xá cho 03 trường hợp, thì sẽ làm như sau:

-Đóng gộp 05 trường hợp được đề nghị đặc xá theo thứ tự vần a, b, c... từ 1 đến 5 và tổng cộng có 12 bộ hồ sơ của 05 trường hợp này; trong 12 bộ hồ sơ này có 03 bộ hồ sơ có dấu đỏ. Bìa ngoài ghi: TAND tỉnh H; Hồ sơ đề nghị đặc xá năm 2022; Tạm đình chỉ; tổng số 05 trường hợp. Ngoài bìa của bộ có dấu đỏ thì ghi "Bộ dấu đỏ " để dễ phán biệt (Mẫu số 7).

-Đóng gộp 03 trường hợp không đủ điều kiện đề nghị đặc xá theo thứ tự vần a, b, c... từ 1 đến 3 và tổng cộng có 12 bộ hồ sơ của 03 trường hợp này; trong 12 bộ hồ sơ này có 03 bộ hổ sơ có dấu đỏ. Bìa ngoài ghi: TAND tỉnh H; Hồ sơ để nghị không đặc xá năm 2022; Tạm đình chỉ: tổng số 03 trường hợp. Ngoài bìa của bộ có dấu đỏ thì ghi "Bộ dấu đỏ " để dễ phân biệt (Mẫu số 8).

Hồ sơ, tài liệu đặc xá chuyển về Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá, qua Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng (Cục CIO) Bộ Công an, địa chỉ số 17 ngõ 175 phố Định Công, phường Định Công, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, bao gồm:

-Hồ sơ đề nghị đặc xá cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được lập thành 12 bộ (03 bộ dấu đỏ, 09 bộ photo). Mỗi bộ gồm:

+ Danh sách đề nghị đặc xá do Tòa án lập sau khi có kết quả thẩm định của Tổ thẩm định liên ngành (Mẩu số 04);

+ Biên bản thẩm định danh sách, hồ sơ đề nghị đặc xá của Tổ thẩm định liên ngành;

+ Văn bản của Viện kiểm sát cùng cấp kiểm sát về hồ sơ, danh sách do Tòa án cấp tỉnh lập đề nghị đặc xá cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù;

+ Các tài liệu về đặc xá của người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù theo quy định tại khoản 1 Mục IV Hướng dẫn này được đóng như hướng dẫn tại điểm c khoản này.

-Đối với những trường hợp do TAND cấp tỉnh hoặc TAQS cấp quân khu lập mà có kết quả thẩm định của Tổ thẩm định liên ngành là không đủ điều kiện đề nghị đặc xá, thì Chánh án TAND cấp tỉnh hoặc Chánh án TAQS cấp quân khu cũng phải lập thành 12 bộ hồ sơ, trong đó có 03 bộ dấu đỏ, 09 bộ photo kèm theo danh sách (Mẫu số 05), biên bản thẩm định của Tổ thẩm định liên ngành gửi về Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá. Cách lập hồ sơ, danh sách tương tự như cách lập hồ sơ, danh sách của những trường hợp được đề nghị đặc xá như trên.

2.4.Trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt

Hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt đối với người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không có đủ điều kiện đặc xá hoặc người đang được hoãn chấp hành án phạt tù gồm các biểu mẫu, tài liệu như quy định tại khoản 1 Mục II Hướng dẫn này.

-Trình tự, thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt

- Khi nhận được văn bản yêu cầu đặc xá của Chủ tịch nước hoặc văn bản đề nghị đặc xá của các cơ quan, tổ chức được nêu tại các điểm b và c khoản 2 Mục 1 Hướng dẫn này và để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước, TAND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu có trách nhiệm lập hồ sơ, danh sách đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt đối với người đang được tạm đình chì chấp hành án phạt tù không đủ điều kiện đặc xá hoặc người đang được hoãn chấp hành án phạt tù thuộc quyền quản lý của Tòa án mình theo quy định tại điểm c khoản 2 Mục II Hướng dẫn này. 

-Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp về kết quả lập danh sách, hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt để kiểm sát theo quy định tại khoản 5 Điều 15 Luật Đặc xá.

Sau khi nhận được kết quả kiềm sát bằng văn bản của Viện kiểm sát cùng cấp, TAND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu tổng hợp và gửi danh sách, hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt về TANDTC trước ngày 05/8/2022 để tổng họp, gửi Chính phủ và các cơ quan có liên quan lập hồ sơ trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.

3. Tổ chức thực hiện

3.1.Trách nhiệm cùa các Tòa án, đơn vị có liên quan

Trách nhiệm của TAQS Trung ương và các TANDCC

Chánh án TAQS Trung ương chỉ đạo, hướng dẫn TAQS các cấp thực hiện tốt công tác đặc xá năm 2022 cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù theo đúng Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022; Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá và hướng dẫn của TANDTC.

Chánh án các TANDCC có trách nhiệm tổ chức rà soát, lập danh sách, thông báo kịp thời cho TANDTC (qua Vụ Giám đốc kiểm tra I), Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá và các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện biết những phạm nhân đang có kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Trách nhiệm của Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu

Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu tổ chức cho các Tòa án cấp huyện, TAQS cấp khu vực nghiên cứu, quán triệt, thực hiện nghiêm túc Quyết định số 766/2022/QĐ-CTN ngày 01/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022; Hướng dẫn số 73/HD- HĐTVĐX ngày 04/7/2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá và Hướng dẫn này của TANDTC về đặc xá đối với người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và trong trường hợp đặc biệt đối với người đang được tạm đình chỉ châp hành án phạt tù không đủ điều kiện đặc xá hoặc người đang được hoãn chấp hành hình phạt tù.

Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu chủ động phối hợp chặt chẽ với Viện kiêm sát cùng cấp, Tổ thẩm định liên ngành và các cơ quan có liên quan thực hiện tốt công tác đặc xá năm 2022 nhằm đảm bảo các trường hợp đủ điều kiện đặc xá đều phải được lập danh sách, hồ sơ đề nghị đặc xá theo quy định.

Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu phải chịu trách nhiệm trước Chánh án TANDTC và Hội đồng tư vấn đặc xá về toàn bộ các công việc liên quan đến công tác đặc xá của địa phương. Có trách nhiệm chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến công tác đặc xá để kịp thời cung cấp cho TANDTC và Hội đồng tư vấn đặc xá khi có yêu cầu.

Ngay sau khi có kết quả thẩm định của Tổ thẩm định liên ngành, Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu phải gửi ngay danh sách người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá và danh sách người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù không đủ điều kiện đặc xá về TANDTC và gửi bằng file mềm qua địa chỉ hòm thư điện tử (Email): tatc.gdktl@toaan.gov.vn.

Trong suốt thời gian thực hiện đặc xá, Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu phải theo dõi chặt chẽ người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù hoặc người đang được hoãn chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá năm 2022. Nếu đối tượng được đề nghị đặc xá chết hoặc thực hiện hành vi phạm tội mới hoặc vi phạm pháp luật hoặc có khiếu nại, tố cáo hoặc các vấn đề khác có liên quan đến việc đặc xá thì phải báo cáo ngay cho lãnh đạo TANDTC (qua Vụ Giám đốc kiểm tra I) để giải quyết.

Sau khi TANDTC thông báo danh sách người đang được hoãn hoặc tạm đình chì chấp hành án phạt tù đã được đặc xá thì Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu tổ chức triển khai công bố Quyết định đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước tại địa phương mình theo đúng thời gian và thủ tục quy định, đảm bảo ý nghĩa của công tác đặc xá. Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAQS cấp quân khu cấp Giấy chứng nhận đặc xá cho người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù hoặc người đang được hoãn chấp hành án phạt tù được đặc xá.

Trường hợp TAND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu không có người đang được tạm đình chi chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá thì cũng phải gửi báo cáo bằng văn bản cho Tổ Thẩm định liên ngành và TANDTC theo đúng thời gian quy định tại điểm a khoản 2 Mục này.

Trách nhiệm của Vụ Giám đốc kiểm tra I TANDTC

Là đơn vị đầu mối của TANDTC thực hiện công tác tham mưu, giúp việc ủy viên Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2022.

-Có trách nhiệm tiếp nhận danh sách, hồ sơ, tài liệu liên quan đến đặc xá; tham mưu, giúp lãnh đạo TANDTC trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra công tác đặc xá của Tòa án các cấp khi cần thiêt; tiếp nhận, xử lý đơn, thư của công dân, các tổ chức trong và ngoài nước có liên quan đến công tác đặc xá của TANDTC.

-Tham mưu, giúp lãnh đạo TANDTC tiến hành tổng kết công tác đặc xá năm 2022.

3.2Thời gian thực hiện

-Từ ngày 18/7/2022 đến ngày 31/7/2022, các TAND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu có trách nhiệm hoàn thiện báo cáo và tập hợp danh sách, hồ sơ đề nghị đặc xá (nếu có) gửi Tổ Thẩm định liên ngành để kiểm tra, thẩm định hồ sơ, danh sách đề nghị đặc xá.

Sau khi có kết quả thẩm định, TANND cấp tỉnh, TAQS cấp quân khu có trách nhiệm chuyển ngay danh sách, hồ sơ, tài liệu đặc xá theo quy định tại điểm d khoản 2 Mục I V Hướng dẫn này về Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá (qua Cục CIO Bộ Công an, số 17, ngõ 175 phố Định Công, phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội) trong thời hạn quy định tại điểm a khoản này.

Từ ngày 09/8/2022 đến ngày 19/8/2022, TANDTC tổng hợp ý kiến của các thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá và chuẩn bị hồ sơ, danh sách người đủ điều kiện đề nghị đặc xá, danh sách người không đủ điều kiện đề nghị đặc xá đê trình Hội đồng tư vấn đặc xá họp xét duyệt.

Hướng dẫn còn quy định cụ thể về khen thưởng, kỷ luật và các mẫu văn bản có liên quan, địa chỉ liên hệ khi có vướng mắc.

 

Trại giam Phú Sơn trao quyết định đặc xá năm 2021 - Ảnh: BTN

THÁI VŨ