Người lao động có quyền lựa chọn Tòa án trong vụ án tranh chấp tiền lương

Sau khi nghiên cứu bài viết: “Khởi kiện đòi tiền lương, nơi khởi kiện và điều kiện thụ lý”[1] của tác giả Đinh Bá Thi, đăng ngày 15/6/2024. tôi có quan điểm là người lao động Nguyễn Văn A có quyền lựa chọn Tòa án để giải quyết vụ án.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động 2019 (BLLĐ) quy định về các trường hợp không cần thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động gồm có:

“Điều 188. Trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp lao động cá nhân của hòa giải viên lao động

1. Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;”

Điểm b khoản 1 Điều 188 có quy định về trường hợp bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật lao động thì trợ cấp ở đây có thể hiểu là trợ cấp thôi việc, trợ cấp thất nghiệp do người sử dụng lao động chi trả cho người lao động (theo BLLĐ 2019) và một số trợ cấp khác như trợ cấp ốm đau, trợ cấp thai sản, trợ cấp tai nạn lao động, nghề nghiệp… Còn về trường hợp người lao động Nguyễn Văn A thì phân chi phí phẫu thuật, tiền làm ca đêm, độc hại… thì thuộc về phụ cấp theo quy định của pháp luật lao động.

Do đó, trường hợp tranh chấp tiền lương và các khoản phụ cấp của người lao động Nguyễn Văn A và Công ty Cổ phần Tập đoàn X phải thông qua hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi đưa ra Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án có thẩm quyền giải quyết.

Về thẩm quyền giải quyết vụ án, có thể thấy người lao động Nguyễn Văn A có quyền lựa chọn Tòa án trong vụ án này. Cụ thể:

“Điều 35. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện

1. Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp sau đây:

c) Tranh chấp về lao động quy định tại Điều 32 của Bộ luật này.”

“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ

1. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:

a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;”

Theo quy định trên, có thể thấy người lao động Nguyễn Văn A có thể gửi đơn khởi kiện tới TAND thành phố M, tỉnh Q nơi Công ty Cổ phần Tập đoàn X đặt trụ sở để yêu cầu giải quyết theo quy định (trường hợp Bị đơn không có yếu tố nước ngoài).

Ngoài ra, vì trường hợp của người lao động Nguyễn Văn A là liên quan tới tranh chấp tiền lương nên người lao động Nguyễn Văn A có thể lựa chọn Tòa án nơi mình sinh sống là TAND huyện H, tỉnh P để yêu cầu giải quyết. Đều này cũng được quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 40 BLTTDS:

“Điều 40. Thẩm quyền của Tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn, người yêu cầu

1. Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động trong các trường hợp sau đây:

đ) Nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quyền và lợi ích liên quan đến việc làm, tiền lương, thu nhập và các điều kiện lao động khác đối với người lao động thì nguyên đơn là người lao động có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc giải quyết;”

Vì trường hợp của người lao động Nguyễn Văn A có phần đặc thù nên việc lựa chọn Tòa án nơi Bị đơn đặt trụ sở hoặc nơi Nguyên đơn cư trú đều phù hợp với quy định pháp luật. Tuy nhiên, để được thụ lý theo quy định pháp luật, người lao động Nguyễn Văn A và Công ty Cổ phần Tập đoàn X phải tiến hành hòa giải lao động theo quy định pháp luật thì Tòa án mới có thể thụ lý theo quy định pháp luật.

Tuy nhiên, nếu quá trình hòa giải không thành, các bên đưa vụ việc đi xa hơn (đưa ra Tòa án có thẩm quyền) thì người lao động Nguyễn Văn A nên ưu tiên lựa chọn Tòa án nơi Bị đơn đặt trụ sở để thuận tiện cho quá trình thi hành án về sau (trong trường hợp Bị đơn thua kiện).          

 

XUÂN THOẠI (Chuyên viên pháp lý Công ty Luật TNHH LawKey)

[1] https://tapchitoaan.vn/khoi-kien-doi-tien-luong-noi-khoi-kien-va-dieu-kien-thu-ly11166.html

TAND tỉnh Đồng Nai giải quyết một vụ kiện tranh chấp lao động trên địa bàn tỉnh- Ảnh: TADN