Phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến với 13 vấn đề quan trọng

Phiên họp dự kiến diễn ra trong 2,5 ngày làm việc (từ ngày 10, 11 và chiều 14/3).

Phát biểu khai mạc Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trong bối cảnh nước ta quyết tâm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025, thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021 – 2025, thì nội dung quy định tại các dự án luật có ý nghĩa hết sức quan trọng, có thể trở thành đòn bẩy, tạo đà phát triển để kinh tế sớm đạt được mục tiêu đề ra.

Quang cảnh phiên họp

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, hiện Chính phủ đang tích cực triển khai các Nghị quyết của Quốc hội, đặc biệt là Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Tổng Bí thư Tô Lâm đã chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, triển khai nhiều công việc liên quan tới lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã chủ trì làm việc với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương về các giải pháp phát triển kinh tế tư nhân. “Đảng, Nhà nước thời gian qua đã quan tâm tới kinh tế tư nhân, ban hành nhiều nghị quyết, Chính phủ, Quốc hội cũng có nhiều giải pháp để chỉ đạo triển khai. Trong thời gian tới chúng ta phải quan tâm hơn nữa. Muốn tăng trưởng đạt hai con số trong giai đoạn 2026 - 2031 thì kinh tế tư nhân phải được quan tâm, kinh tế tư nhân đóng góp gần 50% GDP”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

  

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thảo luận cho ý kiến về 05 dự án luật sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới, bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Đường sắt (sửa đổi); Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật Tình trạng khẩn cấp; Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc giảm tiền thuê đất năm 2024 và việc ban hành Nghị định của Chính phủ quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2024; xem xét dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích quy định về tiêu chuẩn “tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh” trong Luật Thi đua, khen thưởng. Đồng thời, xem xét Báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 02/2025 như thường lệ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ tiến hành tổng kết Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV theo quy định tại Điều 12 của Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên họp

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, trong thời gian tới, khối lượng công việc của các cơ quan trong khối Quốc hội rất lớn, yêu cầu cao hơn và trách nhiệm lớn hơn. Đặc biệt là các nhiệm vụ mới liên quan đến rà soát, nghiên cứu, sửa đổi Hiến pháp 2013 và các luật có liên quan theo Kết luận số 126-KL/TW và Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, trong tháng 4/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể sẽ họp thêm nhiều phiên để tiến hành các công việc liên quan đến sắp xếp bộ máy hành chính cấp xã, tinh gọn bộ máy. “Đây là việc làm theo tinh thần kết luận 127 của Bộ Chính trị. Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể làm cả ngày Thứ bảy, Chủ nhật và ban đêm để thực hiện các công việc, đảm bảo tiến độ”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết.

Nhiều nội dung Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu hoàn thành trước 30/6/2025, dự kiến Kỳ họp thứ 9 có thể cần khai mạc sớm hơn thường lệ. Theo đó, các nội dung trình Quốc hội tại Kỳ họp cơ bản phải được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét ngay trong tháng 4.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, ngay từ bây giờ, các cơ quan cần bám sát chỉ đạo của Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban chỉ đạo trung ương về tổng kết thực hiện Nghị quyết 18, chủ động cập nhật và triển khai ngay các nhiệm vụ mới, đồng thời, khẩn trương chuẩn bị các nội dung trong chương trình, kế hoạch đã đề ra, phối hợp chặt chẽ để chuẩn bị các nội dung trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bảo đảm tiến độ, chất lượng, không được để xảy ra tình trạng xin lùi, chuyển sang phiên họp sau, tránh dồn công việc vào sát kỳ họp.

Ngay sau phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Ban soạn thảo cũng như là cơ quan thẩm tra tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch; đồng thời tập trung vào một số vấn đề:

Thứ nhất, tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Chỉ thị 38 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Thứ hai, tiếp tục rà soát phạm vi sửa đổi để xử lý tốt nhất các bất cập hiện nay. Tiếp tục đánh giá đầy đủ tác động của việc thực hiện cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên để thể chế hóa tối đa các cam kết quốc tế, rà soát kỹ sự cần thiết, phù hợp, đảm bảo tính thống nhất giữa các luật và luật hiện hành.

Thứ ba, nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý các ý kiến của các cơ quan, đặc biệt về phân loại hàng hóa giữa các nhóm.

Thứ tư, làm rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng khoa học công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, cơ chế tài chính, cách tiếp cận, hỗ trợ lộ trình, tận dụng được lợi thế về khoa học công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Rà soát có quy định công bố hợp chuẩn, hợp quy theo hướng áp dụng các công nghệ mới trong quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, giảm tối đa thủ tục hành chính, tránh chồng chéo, trùng lập, đảm bảo sự thống nhất về công bố hợp quy...

Thứ năm, rà soát các quy định về trách nhiệm quản lý Nhà nước, đảm bảo tinh thần đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật, không quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ trong dự thảo Luật; nghiên cứu bổ sung quy định quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa qua thương mại điện tử, nghiên cứu các hình thức hàng hóa vô hình ảnh hưởng đến văn hóa, đạo đức của con người.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn chỉnh hồ sơ dự án luật. Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thẩm tra trình Quốc hội trước khi xem xét trong kỳ họp sắp tới.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy trình bày Tờ trình về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi)

Đối với dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, việc sửa đổi Luật Đường sắt lần này phải thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết 29-NQ/TW năm 2022 về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến sự chậm phát triển của đường sắt Việt Nam, bao gồm việc chưa quan tâm đúng mức, thiếu nguồn kinh phí đầu tư, hoặc sự tập trung chủ yếu vào giao thông đường bộ và hàng không. Cùng với đó, Luật sửa đổi lần này cần được thiết kế ngắn gọn, súc tích, tập trung vào các chính sách đột phá để tạo ra sự bứt phá cho ngành đường sắt. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng để luật sửa đổi thực sự mang lại hiệu quả, khắc phục những hạn chế của luật cũ, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành đường sắt Việt Nam. Đặc biệt, cần tập trung vào việc tạo ra những chính sách đột phá, mang tính chiến lược, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành đường sắt Việt Nam. Có thể xây dựng một chương riêng quy định về phát triển đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị, nhằm tạo ra sự bứt phá cho ngành.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Luật sửa đổi cần tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương trong quản lý đường sắt, đồng thời đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư công. Cần loại bỏ những điều khoản không thuộc thẩm quyền của Quốc hội mà thuộc về Chính phủ hoặc Bộ Xây dựng, nhằm tránh sự chồng chéo và mâu thuẫn.

Thêm vào đó, Luật mới cần chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong quản lý, vận hành đường sắt, khuyến khích sự hợp tác giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học để nâng cao năng lực nội địa. Đồng thời, cần thúc đẩy mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông, khai thác hiệu quả quỹ đất quanh ga đường sắt, gắn liền với phát triển đô thị thông minh và bền vững.

TRIỆU HỒ