Trong bài viết “Những trường hợp loại trừ tính tội phạm của hành vi: Tiếp cận vấn đề dưới góc độ bảo vệ các quyền con người (Tiếp theo kỳ trước và hết)”, tác giả Lê Cảm và Hoàng Văn Nam viết: Trên cơ sở tiếp cận vấn đề dưới góc độ bảo vệ các quyền con người bằng các phạm trù lý luận luật hình sự, bài viết phân tích những vấn đề lý luận 10 trường hợp loại trừ tính tội phạm của hành vi (mà trong đó đã có 07 trường hợp được ghi nhận tại Chương IV Bộ luật Hình sự hiện hành và 03 trường hợp chưa được chính thức điều chỉnh trong pháp luật hình sự thực định Việt Nam hiện hành) đó là: 1) Sự kiện bất ngờ ; 2) Gây thiệt hại về mặt pháp lý hình sự trong tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự; 3) Phòng vệ chính đáng; 4) Tình thế cấp thiết; 5) Gây thiệt hại về mặt pháp lý hình sự trong khi bắt giữ người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã; 6) Mạo hiểm (rủi ro) có căn cứ về kinh tế hoặc nghề nghiệp; 7) Thi hành chỉ thị, quyết định hoặc mệnh lệnh; 8) Gây thiệt hại về mặt pháp lý hình sự, nhưng chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự; 9) Tính nguy hiểm cho xã hội không đáng kể của hành vi có dấu hiệu tội phạm; và 10) Tình trạng bất khả kháng.

         Bài viết “Phát tán tin giả trên không gian mạng – thực trạng, quy định của pháp luật và một số kiến nghị hoàn thiện” của tác giả Phạm Minh Tuyên làm rõ một số vấn đề nhận thức chung về tin giả, chỉ ra ảnh hưởng tiêu cực của tin giả đến xã hội. Bài viết cũng phân tích thực trạng phát tán tin giả trên không gian mạng, quy định của pháp luật đối với xử lý hành vi phát tán tin giả trên không gian mạng ở Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật.

          Bài viết “Một số quy định về tình tiết định tính cần được làm rõ trong Chương XVI Bộ luật Hình sự năm 2015” của tác giả Trần Phi Long và Nguyễn Phương Thảo đi sâu phân tích về một số tình tiết định tính được quy định trong Chương XVI Các tội xâm phạm sở hữu của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 và chỉ ra những bất cập, hạn chế của các quy định này trong quá trình áp dụng. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi trên thực tế.

          Bài viết “Thực tiễn áp dụng pháp luật về tội thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng” của tác giả Nguyễn Việt Phương có viết: Việc thực hiện các giao dịch trực tuyến đang trở thành xu hướng trong các hoạt động những năm gần đây, nhất là trong lĩnh vực ngân hàng. Tuy nhiên, nhờ có phương thức giao dịch này mà tội phạm cũng tận dụng cơ hội thực hiện các hoạt động thu thập, sử dụng trái phép các thông tin khách hàng, từ đó gây thiệt hại cho nhiều chủ thể và khó khăn cho việc quản lý của Nhà nước và các tổ chức liên quan. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng và xử lý tội phạm, bài viết phân tích khái quát thực trạng tội phạm và quy định của pháp luật có liên quan đến tội phạm này, từ đó nêu ra một số khó khăn, vướng mắc và định hướng nâng cao hiệu quả công tác xử lý các hành vi khai thác trái phép thông tin tài khoản ngân hàng.

          Bài viết “Chế tài phạt vi phạm và các trường hợp miễn trách nhiệm do vi phạm trong hợp đồng thương mại” của ThS. Trần Linh Huân và Trần Thị Diện tập trung nghiên cứu, phân tích, đánh giá các quy định pháp luật về chế tài phạt vi phạm hợp đồng và các trường hợp miễn trách nhiệm do vi phạm hợp đồng, từ đó đề xuất hướng khắc phục cho những bất cập, hạn chế nhằm bảo vệ quyền lợi cho các thương nhân trong quá trình thực hiện hợp đồng, đặc biệt trong bối cảnh xem xét sửa đổi Luật Thương mại như hiện nay.

Bài viết “Hoàn thiện quy định về hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã” của tác giả Đinh Đình Phú Đức nêu nhận định: Tranh chấp đất đai diễn ra ngày càng phức tạp, gay gắt. Vì vậy, việc hoàn thiện quy định liên quan đến quá trình giải quyết tranh chấp đất đai có ý nghĩa rất quan trọng, đặc biệt là giai đoạn hòa giải tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp xã. Khi tranh chấp chỉ mới phát sinh và được hòa giải thành sẽ giải quyết nhanh chóng, dứt điểm tranh chấp; từ đó góp phần tích cực ổn định trật tự xã hội, giảm áp lực cho Tòa án trong giải quyết tranh chấp này. Bài viết tập trung phân tích thực trạng pháp luật về hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã trong bối cảnh sửa đổi Luật Đất đai năm 2013 và kiến nghị hoàn thiện.

Bài viết “Quy định về chủ thể có quyền đề nghị xem xét lại bản án, quyết định hình sự đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm - vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện” của tác giả Nguyễn Trọng Tư phân tích các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về chủ thể có quyền đề nghị xem xét lại bản án, quyết định hình sự đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm; đồng thời chỉ ra những điểm vướng mắc, bất cập trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Bên cạnh đó, trên cơ sở tham khảo pháp luật tố tụng hình sự của một số quốc gia trên thế giới, tác giả đưa ra đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực tiễn áp dụng pháp luật.

Bài viết “Bàn về một số quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 về hợp đồng lao động và kiến nghị hoàn thiện” của ThS. Hoàng Thị Ngọc đưa ra đánh giá: So với Bộ luật Lao động năm 2012, Bộ luật Lao động năm 2019 đã có nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng liên quan đến hợp đồng lao động, góp phần bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động. Bài viết phân tích khái niệm và đặc điểm của hợp đồng lao động; một số điểm mới của Bộ luật Lao động năm 2019 về hợp đồng lao động; đồng thời, đánh giá một số quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 về hợp đồng lao động và kiến nghị hoàn thiện.

          Trong Tạp chí TAND số 07, chúng tôi giới thiệu đến bạn đọc bài viết: “Nguyễn Văn A và Trần Văn B phạm tội gì?”. Đây là bài viết tổng hợp một số quan điểm của các tác giả trao đổi ý kiến về việc giải quyết tình huống được đưa ra trong bài viết đăng ở Tạp chí Tòa án nhân dân số 03/2022.

Kính mời quý độc giả đón đọc Tạp chí Tòa án nhân dân số 07, kỳ I tháng 04 năm 2023.

* Tạp chí Tòa án nhân dân bản in được phát hành 02 số/tháng (lịch phát hành là vào ngày 10 và 25 hàng tháng). Bạn đọc có nhu cầu đặt mua Tạp chí xin liên hệ bưu điện gần nhất hoặc gọi đến số điện thoại: (024) 39.341.735 để được tư vấn, hỗ trợ.

* Trên Tạp chí in (bắt đầu số 01/2022), Tạp chí Tòa án nhân dân thiết kế thêm mã QR trong trang mục lục, giúp bạn đọc dễ dàng truy cập các bài viết trên Tạp chí Tòa án nhân dân điện tử thông qua việc quét mã QR này bằng máy ảnh của điện thoại thông minh.

BTK