Trong Tạp chí Tòa án nhân dân số 10, chúng tôi trân trọng gửi đến bạn đọc toàn văn dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV và 04 bài viết. Bài giới thiệu này, xin giới thiệu tới độc giả một số nội dung cơ bản, trọng tâm được đề cập đến trong 04 bài viết đăng tải trên Tạp chí Tòa án nhân dân số 10 năm 2024, cụ thể như sau:

     Bài viết “Xây dựng Luật Tổ chức Tòa án nhân dân đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của GS. TS. Nguyễn Hòa Bình - Ủy viên Bộ Chính trị,  Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nêu nhận định: “Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, việc xây dựng Luật Tổ chức Tòa án nhân dân đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là vô cùng cần thiết. Đồng thời, đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động của hệ thống Tòa án hiện nay và để tiếp thu những thành tựu khoa học tiến bộ cho thấy, cần thiết phải sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân để Tòa án thực hiện đầy đủ chức năng “là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp” và tạo hành lang pháp lý cần thiết, bố trí các điều kiện bảo đảm cho các Tòa án hoàn thành nhiệm vụ được giao, từ đó nâng cao vị thế, uy tín, tạo điều kiện để Tòa án Việt Nam phát triển ngang tầm với trình độ phát triển chung của các Tòa án trong khu vực và trên thế giới”. Trong bài viết này, tác giả tập trung phân tích, làm rõ các vấn đề nêu trên, để khẳng định rằng việc sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân lần này cần tạo ra bước đột phá, làm căn cốt cho cải cách tư pháp, kiến tạo nguồn tư duy đổi mới sáng tạo, diện mạo mới hiện đại cho nền tư pháp Việt Nam, phù hợp với chuẩn mực chung mang tính phổ quát của thế giới.

     Bài viết “Tòa án thực hiện quyền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của tác giả Trần Văn Độ và Hoàng Ngọc Anh nghiên cứu các vấn đề lý luận cơ bản về tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tác giả đánh giá có phê phán các quan điểm khoa học khác nhau về nội dung quyền tư pháp và hình thức, chủ thể thực hiện quyền tư pháp theo tư tưởng pháp quyền. Bài viết đưa ra quan điểm của tác giả về các nội dung cụ thể của quyền tư pháp; chủ thể duy nhất thực hiện quyền tư pháp là Tòa án; xác định hình thức thực hiện quyền tư pháp của Tòa án là xét xử. Trên cơ sở đó, bài viết đưa ra các kiến nghị cụ thể thể hiện quyền tư pháp, thực hiện quyền tư pháp trong hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

     TS. Nguyễn Thúy Hiền nêu trong bài viết “Kinh nghiệm của một số quốc gia về tiền lương đối với Thẩm phán và khuyến nghị cho Việt Nam”như sau: “Tòa án nhân dân tối cao đang xây dựng và báo cáo cấp có thẩm quyền dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV. Một trong những nội sung sửa đổi, bổ sung lớn của dự thảo Luật là đổi mới, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Tòa án, trong đó có chế độ tiền lương đối với Thẩm phán và các chức danh tư pháp khác trong Tòa án nhân dân”. Bài viết tổng hợp, giới thiệu kinh nghiệm quốc tế về chế độ tiền lương đối với Thẩm phán và các chức danh tư pháp, từ đó đưa ra một số đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

    Bài viết “Bàn về trách nhiệm thu thập tài liệu, chứng cứ của Thẩm phán trong tố tụng dân sự theo Dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi” của Nguyễn Hải Bằng và Vũ Thanh Tuấn tập trung phân tích, luận bàn về trách nhiệm của Thẩm phán khi thu thập tài liệu, chứng cứ trong tố tụng dân sự theo Dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi; từ đó, chỉ ra một số điểm vướng mắc, bất hợp lý trong các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 và đề xuất sửa đổi một số quy định nhằm hoàn thiện pháp luật.

    Kính mời quý độc giả đón đọc Tạp chí Tòa án nhân dân số 10 - số chuyên đề về Dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), kỳ II tháng 5 năm 2024.

     * Tạp chí Tòa án nhân dân bản in được phát hành 02 số/tháng (lịch phát hành là vào ngày 10 và 25 hằng tháng). Bạn đọc có nhu cầu đặt mua Tạp chí xin liên hệ bưu điện gần nhất hoặc gọi đến số điện thoại: (024) 39.341.735 để được tư vấn, hỗ trợ.

BTK