Thẩm phán Đinh Thị Kiều Lương: Phụng sự công lý là sứ mệnh

Áp lực "nghẹt thở" từ những chồng hồ sơ

Bước vào căn phòng làm việc của Thẩm phán Đinh Thị Kiều Lương, chúng tôi cảm nhận ngay sự giản dị như chính con người bà. Ngoài bộ bàn tiếp khách và bàn làm việc, căn phòng còn có những tủ kính đựng đầy sách luật và hồ sơ. Có những bộ hồ sơ chất cao, nhìn thôi cũng đủ thấy sự nặng nề của công việc này.

Thấy chúng tôi nhìn chằm chằm vào những chồng hồ sơ, bà mỉm cười và chia sẻ: "Có những vụ án hồ sơ chất đầy cả phòng, để đọc và phân tích nó phải mất hàng tháng".

Thẩm phán Lương kể rằng, năm 1996, sau khi tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội, bà đã chọn Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai làm nơi công tác. Khi mới bước chân vào ngành, bà từng cảm thấy mệt mỏi và choáng ngợp trước khối lượng công việc khổng lồ. Chỉ riêng Tòa Hình sự, trong gần 4 năm (từ 01/10/2021 đến 15/5/2025), đã thụ lý hơn 3.000 vụ án với gần 6.000 bị cáo. Để giải quyết tới 93,56% số vụ, mỗi thẩm phán đều phải "căng não" làm việc.

 

Áp lực của nghề này không chỉ đến từ con số vụ án khủng mà còn từ việc địa bàn có quá nhiều vụ án điểm, vụ án phức tạp kéo dài. Với những vụ án này, áp lực từ dư luận xã hội, từ các cơ quan, đơn vị, và đặc biệt là từ chính những người trong cuộc là không thể tránh khỏi.

“Bởi, mỗi phán quyết đều có thể trở thành tâm điểm của sự tranh cãi. Việc giải quyết những vụ án này để đúng người, đúng tội đòi hỏi mỗi thẩm phán phải có bản lĩnh vững vàng, không để bất kỳ yếu tố ngoại lai nào chi phối,” bà khẳng định.

Trái tim "ấm" và cái đầu "lạnh" của người phụng sự công lý

Trước những áp lực đó, Thẩm phán Lương cho biết, bà cũng như đồng nghiệp luôn tuân thủ triệt để nguyên tắc độc lập xét xử, chỉ tuân theo pháp luật. Bà khẳng định đó là "kim chỉ nam" vững chắc nhất.

"Chúng tôi luôn giữ một cái đầu "lạnh" và một trái tim "ấm". Trái tim "ấm" để thấu hiểu, đồng cảm với những số phận. Nhưng cái đầu "lạnh" để đưa ra phán quyết khách quan, không bị cảm xúc chi phối. Mọi quyết định đều phải dựa trên pháp luật và các bằng chứng có trong hồ sơ”, bà Lương nói.

Bà chia sẻ thêm: Khi ngồi trên ghế hội đồng xét xử, thẩm phán không chỉ đại diện cho pháp luật, mà còn là người thấu hiểu những câu chuyện phía sau. Có những vụ án gây chấn động dư luận, có cả sự giận dữ của cộng đồng. Nhưng chúng tôi không thể để cảm xúc đó lấn át. Mọi quyết định phải được đưa ra dựa trên sự thật và pháp luật, không thể vì áp lực mà vội vàng.

Đối với những vụ án quá phức tạp, kéo dài, các thẩm phán thường xuyên họp nội bộ để tham khảo ý kiến, để mỗi phán quyết được đưa ra đều là kết quả của sự thận trọng.

Niềm tin, sự chính trực và những câu chuyện "tình ngay lý gian"

Nói về động lực giúp bà cũng như các thẩm phán tại Tòa án tỉnh Đồng Nai hoàn thành tốt nhiệm vụ, mang lại niềm tin cho nhân dân, bà cho rằng đó là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Đầu tiên là niềm đam mê và trách nhiệm với nghề. "Chúng tôi ý thức được rằng mỗi bản án ảnh hưởng trực tiếp đến số phận con người nên không thể lơ là."

Tiếp đến là sự đồng lòng và hỗ trợ từ tập thể, tạo nên một môi trường làm việc chuyên nghiệp, nơi các thẩm phán sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm. Và quan trọng nhất, đó là niềm tin vào công lý.

Khi được hỏi có bao giờ bà hối tiếc vì một quyết định nào đó không, Thẩm phán Lương cười hiền nói, với 26 năm làm nghề, bà chưa bao giờ bị mất ngủ vì một quyết định hối tiếc. Với những vụ án tử hình, bà tin rằng phán quyết là đúng người, đúng tội.

Tuy nhiên, có những vụ án dân sự khiến bà xót xa. Đó là những vụ “tình ngay lý gian”. Bà dẫn chứng câu chuyện về một cụ bà 80 tuổi cho các cô gái mượn nhà để thực hiện hành vi mại dâm. Mỗi lần xét xử xong, nhìn cụ nghèo khổ, bà đều tặng cụ chút tiền để đi xe ôm về. Hay một vụ án khác, người dân vì tin tưởng, thiếu hiểu biết pháp luật đã cho người khác mượn sổ đỏ để vay ngân hàng, dẫn đến nguy cơ mất đất.

"Những vụ án như thế luôn khiến tôi trăn trở vì sự thiếu hiểu biết pháp luật của người dân dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Giá như họ được tư vấn kịp thời, có lẽ mọi chuyện đã khác”, bà Lương nói.

Lời nhắn nhủ đầy tâm huyết của nữ thẩm phán

Sau khi chia sẻ về những áp lực và thử thách của nghề, Thẩm phán Đinh Thị Kiều Lương dành những lời gan ruột nhắn nhủ đến thế hệ thẩm phán trẻ. Đối với bà, con đường mà họ đã chọn không hề dễ dàng, bởi đây không chỉ là một công việc, mà còn là một sứ mệnh.

Tôi muốn chia sẻ rằng: “Nghề này không chỉ là một công việc, mà là một sứ mệnh", bà nhấn mạnh.

Bà mong rằng các thẩm phán trẻ sẽ luôn giữ một trái tim ấm áp, không để những trang luật khô khan làm chai sạn cảm xúc. "Mỗi hồ sơ, mỗi con người đều có những câu chuyện. Hãy lắng nghe và thấu hiểu họ bằng cả trái tim", bà nhắn nhủ.

Bà khẳng định, sự chính trực chính là "la bàn" giúp họ đi đúng hướng.

Lời cuối, bà gửi gắm niềm tin vào thế hệ kế cận: Hãy vững tin vào con đường mình đã chọn. Công việc của chúng ta có thể thầm lặng, nhưng giá trị mà nó mang lại cho xã hội là vô cùng to lớn. Mỗi phán quyết công minh của các bạn sẽ góp phần mang lại công lý, gìn giữ sự bình yên cho cuộc sống”.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Tòa án nhân dân (13/9/1945 - 13/9/2025), bà gửi lời chúc: "Chúc tất cả những người đang làm trong ngành Tòa án luôn có trái tim nhiệt huyết và sự chính trực để làm nên những điều phi thường”./.

THIÊN MINH