Thẩm quyền ra quyết định thi hành án hình sự thuộc về Chánh án Tòa án xét xử sơ thẩm sau cùng

Quan điểm thứ hai là: “Khi có quyết định tổng hợp hình phạt của nhiều bản án thì cần thiết phải ra quyết định thi hành án phạt tù của quyết định này và thẩm quyền ra quyết định thuộc về Chánh án Tòa án xét xử sơ thẩm sau cùng”. Ngoài những phân tích mà tác giả đã đưa ra, tôi xin phân tích thêm một số căn cứ để từ đó khẳng định rằng quan điểm này là phù hợp với các quy định của pháp, cụ thể như sau:

Thứ nhất, về quy định tổng hợp hình phạt của các bản án: Theo quy định tại khoản 3 Điều 56 BLHS thì “3. Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp, thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này”.

Theo hướng dẫn về thẩm quyền tổng hợp hình phạt tại tiểu mục 3 mục II Giải đáp số 02/TANDTC-PC ngày 02/8/2021 có nêu “Các bản án đã có hiệu lực pháp luật là của các Tòa án không cùng cấp thì Chánh án Tòa án cấp cao hơn đã có hiệu lực pháp luật ra quyết định tổng hợp hình phạt, không phụ thuộc vào việc bản án của Tòa án cấp cao hơn có trước hay có sau”.

Với quy định và hướng dẫn trên được hiểu một người phải chấp hành nhiều bản án mà các bản án đó chưa được tổng hợp thì Chánh án Tòa án cấp cao hơn phải ra quyết định tổng hợp hình phạt hình phạt không phụ thuộc vào bản án của Tòa án cấp cao hơn xử trước hay xử sau.

Chính vì vậy, qua tình huống pháp lý mà tác giả nêu theo quan điểm cá nhân của tôi cho rằng: Sau khi Bản án số 95/2022/HS- ST ngày 15/01/2023 của TAND thành phố C, tỉnh K xử phạt Đào Thanh T 2 năm tù về tội “Gây rối trật tự công cộng” có hiệu lực pháp luật thì Chánh án TAND thành phố C, tỉnh K phải có văn bản đề nghị Chánh án Chánh án TANDCC ra quyết định tổng hợp hình phạt của nhiều bản án đối với Đào Thanh T,  cụ thể: 02 năm tù về tội: “Gây rối trật tự công cộng” tại Bản án số 95/2022/HS- ST ngày 15/01/2023 của TAND thành phố C, tỉnh K và 20 năm tù về tội “Giết người” tại Bản án số 481/2021/HS-PT ngày 26/11/2021 của TANDCC buộc Đào Thanh T phải chấp hành hình phạt chung của hai bản án trên.

Thứ hai về việc ra quyết thi hành án: Theo quy định tại khoản 1, 2 Điều 364 BLTTHS thì  “1. Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm có thẩm quyền ra quyết định thi hành án hoặc ủy thác cho Chánh án Tòa án khác cùng cấp ra quyết định thi hành án. 2. Thời hạn ra quyết định thi hành là 07 ngày kể từ ngày bản án, quyết định sơ thẩm có hiệu lực pháp luật hoặc kể từ ngày nhận được bản án, quyết định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm, quyết định tái thẩm….”.

Mặc dù, pháp luật không quy định cụ thể Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm xử trước hay xử sau là Chánh án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án nhưng như trên tôi đã phân tích thì sau khi bản án của TAND thành phố C, tỉnh K có hiệu lực pháp luật thì Chánh án TAND thành phố C, tỉnh K phải có văn bản đề nghị Chánh án TANDCC tổng hợp 2 bản án.

Sau khi có quyết định tổng hợp hình phạt của nhiều bản án của Chánh án TANDCC thì Chánh án TAND thành phố C, tỉnh K mới ra ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Đào Thanh T. Vì bản án của TAND thành phố C, tỉnh K xử phạt Đào Thanh T 02 năm tù về tội “Gây rối trật tự công cộng” có hiệu lực pháp luật nhưng do Đào Thanh T đang chấp hành án phạt tù 20 năm của Bản án số 481/2021/HS-PT ngày 26/11/2021 của TANDCC nên Chánh án TAND thành phố C, tỉnh K không ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Bản án số 95/2022/HS- ST ngày 15/01/2023 của TAND thành phố C, tỉnh K mà phải đợi khi nhận được quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án đối với Đào Thanh T của Chánh án TANDCC thì Chánh án TAND thành phố C, tỉnh K mới căn cứ vào Điều 364 BLTTHS; Điều 22 và Điều 23 Luật Thi hành án hình sự để ra quyết định thi hành án phạt tù đối với Đào Thanh T theo thẩm quyền là đúng quy định của pháp luật.

Trên đây là quan điểm của tôi xin được trao đổi với tác giả và quý bạn đọc.

Tòa án nhân dân tỉnh Trà Vinh xét xử rút kinh nghiệm vụ án hình sự- Ảnh: Phạm Văn Triết

ThS ĐỖ NGỌC BÌNH (Tòa án quân sự Thủ đô Hà Nội)