Trong bài giới thiệu này, chúng tôi xin gửi tới độc giả một số nội dung cơ bản, trọng tâm được đề cập trong 10 bài viết đăng tải trên Tạp chí Tòa án nhân dân số 06 năm 2025, cụ thể như sau:

Với bài viết “Một số điểm mới của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 và bình luận”, tác giả Nguyễn Mai Anh viết: “Cùng với sự phát triển của đất nước và quá trình cải cách tư pháp, sau hơn 10 năm thi hành, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 đã bộc lộ nhiều điểm không còn phù hợp, đặt ra yêu cầu cần được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng được những thay đổi trong tổ chức bộ máy nhà nước của nước ta. Chính vì vậy, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024, thay thế Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 đã thể hiện đậm nét tinh thần cải cách tư pháp với nhiều thay đổi trong cách thức tổ chức, cũng như vấn đề thẩm quyền và nhân sự của hệ thống Tòa án.”. Trong phạm vi bài viết này, tác giả tập trung phân tích và bình luận ý nghĩa những điểm mới của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 trong bối cảnh hiện nay của nước ta.

Với bài viết “Hoàn thiện quy định của bộ luật hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”, tác giả Nguyễn Doãn Phương và Nguyễn Thành Long nêu nhận định: “Tai nạn giao thông đường bộ tại Việt Nam đã và đang diễn biến ngày càng phức tạp, làm chết và bị thương hàng chục nghìn người mỗi năm. Vì vậy, việc quy định trách nhiệm hình sự đối với tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ sẽ góp phần nâng cao trách nhiệm của người tham gia giao thông và giảm thiểu thiệt hại trong các tai nạn giao thông đường bộ. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng và giải quyết các vụ án vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần được nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện, để các cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng thống nhất, góp phần phòng ngừa tội phạm này trên thực tế.”. Bài viết này, các tác giả tập trung phân tích, chỉ rõ một số hạn chế, vướng mắc trong quy định về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ; từ đó đưa ra một số đề xuất, kiến nghị hoàn thiện cụ thể.

Bài viết “Một số khó khăn, vướng mắc trong áp dụng quy định về ly hôn trong Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014” của tác giả Nguyễn Tuấn Tín tập trung phân tích, đánh giá quy định về ly hôn trong Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014; từ đó, chỉ ra một số tồn tại, hạn chế và đưa ra đề xuất, kiến nghị hoàn thiện pháp luật về vấn đề này.

Tác giả Nguyễn Chí Hiếu và Bào Anh Duy nêu nhận định trong bài viết “Bảo đảm quyền đặc thù của phụ nữ bị buộc tội trong tố tụng hình sự”: “Quyền đặc thù của phụ nữ bị buộc tội là một trong những nội dung quan trọng thể hiện tính nhân đạo của pháp luật tố tụng hình sự trên cơ sở giới”. Bài viết giới thiệu các quan điểm khoa học trong và ngoài nước liên quan đến quyền đặc thù của phụ nữ bị buộc tội; phân tích các quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam hiện hành về nhóm quyền này, chỉ ra những hạn chế, đồng thời, kiến nghị giải pháp hoàn thiện, góp phần bảo đảm hơn nữa quyền con người của phụ nữ nói chung, quyền đặc thù của phụ nữ bị buộc tội nói riêng.

Với bài viết “Phát triển nguồn nhân lực giám định kỹ thuật hình sự đáp ứng yêu cầu làm việc trong môi trường quốc tế”, tác giả Nguyễn Minh Tuấn và Vũ Đức Quang nêu nhận định: “Trong bối cảnh toàn cầu hóa đã đặt ra yêu cầu tất yếu cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ năng lực làm việc trong môi trường quốc tế. Trong lĩnh vực giám định kỹ thuật hình sự, đây là nhiệm vụ quan trọng, phù hợp với xu hướng phát triển nguồn nhân lực, nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp hiện nay.”. Bài viết tập trung làm rõ nhu cầu, tiêu chuẩn cần có và giải pháp phát triển nguồn nhân lực giám định kỹ thuật hình sự đủ năng lực làm việc trong môi trường quốc tế.

Tác giả Nguyễn Diễm Thuý trình bày trong bài viết “Vấn đề đền bù trong quy định quyền về lối đi qua theo Bộ luật Dân sự và kiến nghị hoàn thiện”: “Quyền về lối đi qua là một trong những quyền đối với bất động sản liền kề được quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật Đất đai năm 2024. Hiện nay, mặc dù pháp luật đã quy định cụ thể, song trên thực tế áp dụng vẫn còn một số vướng mắc và nhiều vấn đề bất cập chưa được giải quyết triệt để”. Bài viết phân tích quy định của pháp luật về trách nhiệm của chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền theo quy định tại khoản 1 Điều 254 Bộ luật Dân sự năm 2015 đối với quyền về lối đi qua. Tác giả liên hệ với quy định này trong pháp luật dân sự của Cộng hòa Liên bang Đức, Nhật Bản; từ đó đưa ra một số gợi mở hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong thời gian tới.

Bài viết “Thực trạng công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội của công an cấp xã và một số kiến nghị” của tác giả Lê Minh Phương và Nguyễn Xuân Khải tổng hợp thực tiễn triển khai công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội của Công an cấp xã, phân tích các kết quả đạt được, chỉ ra các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Dựa trên đó, nhóm tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội của lực lượng Công an cấp xã trong thời gian tới.

Với bài viết “Phân biệt tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng với tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”, tác giả Phạm Xuân Thụy trình bày: “Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng và tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng đều là những tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người. Dấu hiệu pháp lý của hai tội phạm này có nhiều điểm tương đồng, có thể dẫn đến nhầm lẫn trong việc định tội danh.” Trong bài viết này, tác giả sẽ chỉ rõ sự khác biệt không thể nhầm lẫn về dấu hiệu pháp lý giữa tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng và tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Trên chuyên mục Trao đổi ý kiến, Tạp chí Tòa án nhân dân giới thiệu tới bạn đọc bài viết “Về bài viết: “Nguyễn Văn A phạm tội gì?”” là bài viết tổng hợp quan điểm giải quyết một tình huống cụ thể của nhiều tác giả và bài viết “Phan Văn D phạm tội gì?” của tác giả Lê Đình Nghĩa nêu ra một tình huống pháp lý cụ thể và các quan điểm khác nhau về việc giải quyết tình huống đó.

Kính mời quý độc giả đón đọc Tạp chí Tòa án nhân dân số 06 kỳ II tháng 3 năm 2025.

* Tạp chí Tòa án nhân dân bản in được phát hành 02 số/tháng (lịch phát hành là vào ngày 10 và 25 hằng tháng). Bạn đọc có nhu cầu đặt mua Tạp chí xin liên hệ bưu điện gần nhất hoặc gọi đến số điện thoại: (024) 39.341.735 để được tư vấn, hỗ trợ.

BTK