Mai Văn T phạm tội “Cướp tài sản”

Ngày 30/3/2020, Tạp chí TAND Điện tử có đăng bài viết “Lợi dụng sự việc tai nạn giao thông lấy tài sản của tài xế do phụ xe đang giữ, tội gì?” của tác giả Phan Thành Nhân (TAND tỉnh Đồng Tháp). Sau khi nghiên cứu, tôi cho rằng T phạm tội “Cướp tài sản” là phù hợp.

Nội dung vụ án, có thể tóm tắt : Vào khoảng 15 giờ ngày 15/3/2019, xe ô tô tải mang biển kiểm soát 47C-36.399, va chạm với xe mô tô do anh Trần Văn L điều khiển chạy ngược chiều. khiến anh L tử vong. Lại xe bỏ đi, anh K là phụ xe ở lại hiện trường đã bị đối tượng T lấy mất chiếc điện thoại có trị giá 2.700.000 đồng khi anh K cầm trên tay.

Sau khi vụ án xảy ra có nhiều quan điểm khác nhau, nhìn chung lại có các quan điểm sau:

– Quan điểm thứ nhất, cho rằng hành vi của Mai Văn T phạm tội “Cướp tài sản” được quy định tại Điều 168 BLHS năm 2015.

– Quan điểm thứ hai, cho rằng hành vi của Mai Văn T phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản” được quy định tại Điều 170 BLHS.

– Quan điểm thứ ba, cho rằng hành vi của Mai Văn T phạm tội “Cướp giật tài sản” được quy định tại Điều 171 BLHS.

– Quan điểm thứ tư cho rằng hành vi của Mai Văn T đã phạm tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 172 BLHS.

Tôi đồng ý với quan điểm thứ nhất, bởi vì các lý do sau đây:

– Đối với tội “Cướp giật tài sản”: Về mặt khách quan, hành vi chiếm đoạt tài sản ở tội Cướp giật có hai dấu hiệu đặc biệt là dấu hiệu công khai và dấu hiệu nhanh chóng. Xét dấu hiệu công khai, người phạm tội biết hành vi chiếm đoạt của mình có tính chất công khai và hoàn toàn không có ý định che giấu hành vi đó. Trong tình huống này, hành vi của T hoàn toàn thỏa mãn dấu hiệu này. Xét dấu hiệu nhanh chóng, người phạm tội lợi dụng sơ hở của chủ tài sản, nhanh chóng tiếp cận, nhanh chóng chiếm đoạt và nhanh chóng lẩn trốn. Chính vì sự nhanh chóng này, người phạm tội muốn chủ tài sản không có điều kiện phản ứng kịp thời, do đó không có ý định dùng bất cứ thủ đoạn nào khác đối phó với chủ tài sản.

Trong tình huống này, việc tiếp cận, chiếm đoạt chiếc điện thoại của T không hề có dấu hiệu nhanh chóng, T bình tĩnh hỏi anh K “Điện thoại của tài xế để đâu?”, sau đó lại có thời gian chờ lái xe lôi điện thoại từ túi quần ra. Đồng thời, tình huống chỉ nêu “T bỏ đi khỏi hiện trường” là không đủ để khẳng định việc rời khỏi này có dấu hiệu nhanh chóng. Mặc dù có nhanh chóng rời khỏi hiện trường thì việc “nhanh chóng tẩu thoát” cũng không phải dấu hiệu bắt buộc của tội cướp giật tài sản.

– Đối với tội công nhiên chiếm đoạt tài sản: Đặc điểm phân biệt hành vi chiếm đoạt ở tội này với những tội còn lại đó là hành vi chiếm đoạt xảy ra trong hoàn cảnh người chủ tài sản không có điều kiện để ngăn cản. Nhưng trong tình huống này, K hoàn toàn có khả năng ngăn cản chuyện T chiếm đoạt chiếc điện thoại như chống lại, hô hoán (bởi có rất nhiều người xung quanh hiện trường vụ tai nạn) nên không thể nói do mới bị đánh nên K lo sợ nên không có điều kiện ngăn cản. Do đó, hành vi của T không thõa mãn mặt khách quan của tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”.

– Đối với hành vi T tiến lại và hỏi anh K “Điện thoại của tài xế để đâu”: Đây là một câu nói rất trống không và không có căn cứ để  nói rằng T không nói với giọng lớn tiếng, la hét hay bắt nạt đối với anh K như tác giả đã nhận định. Cho dù có không lớn tiếng nhưng những biểu hiện cụ thể lúc đó của K cũng có thể mang tính đe dọa như trừng mắt nhìn, nắm tay ở tư thế sẵn sàng sử dụng vũ lực… Đồng thời, đứng trên phương diện của phụ xe K, khi vừa bị ba người kia đánh xong và T lại là đồng bọn của nhóm người đã đánh anh, cộng thêm việc nạn nhân trong vụ tai nạn lại là bạn của T. Với từng đó dữ liệu, theo suy nghĩ bình thường, đương nhiên anh K nghĩ rằng, T sẵn sàng gây thương tích của mình ngay tức khắc nếu không đưa cho T chiếc điện thoại của tài xế. Do đó, tính chất hành vi của T đối với anh K đã đạt đến mức làm tê liệt ý chí chống cự của anh K (đặc biệt là sau khi anh K là người phụ xe trên chiếc xe vừa gây ra tai nạn). Do đó, tôi cho rằng, hành vi của T phù hợp với tội “Cướp tài sản”.

Trên đây, là quan điểm của cá nhân tác giả, rất mong nhận được nhiều ý kiến trao đổi từ bạn đọc và đồng nghiệp./.

TAND Tp Móng Cái, Quảng Ninh xét xử vụ án cướp giật tài sản – Ảnh mongcai.gov.vn

VĂN LINH ( TAQS Khu vực 2 Hải quân)