Thời điểm chấm dứt việc chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ tính từ khi nào?

Cải tạo không giam giữ là hình phạt áp dụng đối với người phạm tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, quá trình chấp hành hình phạt người chấp hành án phải tuân thủ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự. Hiện nay trong quy định của BLTTHS và Luật Thi hành án hình sự chỉ quy định thời điểm chấm dứt việc thi hành hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo, còn đối với việc chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ khi người đó phạm tội mới thì thời điểm chấm dứt thời hình phạt tính từ khi nào thì còn tồn tại nhiều cách hiểu khác nhau?

Ví dụ: Tại bản án hình sự số 50/HS-ST Ngày 23/6/2022 Nguyễn Văn A bị TAND huyện K tuyên phạt 15 tháng cải tạo không giam giữ về tội “Đánh bạc” theo quy định tại khoản 1 Điều 321 BLHS. Đến ngày 23/6/2023 Nguyễn Văn A lại tiếp tục đánh bạc và bị khởi tố về hành vi đánh bạc, đến ngày 12/8/2023 tại Bản án hình sự sơ thẩm số 30/HS-ST Nguyễn Văn A bị Tòa án huyện K tuyên phạt 2 năm tù về tội đánh bạc, tuy nhiên do bản án ngày 23/6/2023 của Nguyễn Văn A chưa thi hành xong nên theo quy định của BLHS phải tổng hợp hình phạt của hai bản án, quá trình tổng hợp hình phạt liên quan đến trường hợp của Nguyễn Văn A còn tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về thời điểm.

Quan điểm thứ nhất: Ngày 23/6/2023 ngày Nguyễn Văn A phạm tội mới là ngày chấm dứt việc chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ tại bản án hình sự số 50/HS-ST ngày 23/6/2022 của Nguyễn Văn A.

Quan điểm thứ hai: Thời điểm kết thúc việc thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ tính từ ngày khởi tố vụ án, trong trường hợp nêu trên ngày 23/6/2023 ngày mà A bị khởi tố về hành vi phạm tội mới là ngày chấm dứt việc thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ đối với bản án số 50/HS-ST ngày 23/6/2022.

Quan điểm thứ ba: Ngày bản án hình sự sơ thẩm số 30/HS-ST ngày 12/8/2023 có hiệu lực pháp luật là ngày chấm dứt việc chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ trong bản án hình sự số 50/HS-ST ngày 23/6/2022. Vì vậy, khi tổng hợp hình phạt quy đổi số ngày đã chấp hành án đến thời điểm bản án số 30/HS-ST ngày 12/8/2023 có hiệu lực số ngày còn lại chưa chấp hành quy đổi và tổng hợp.

Chúng tôi đồng tình với quan điểm thứ nhất, ngày 23/6/2023 A phạm tội mới là ngày kết thúc việc chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ đối với bản án hình sự số 50/HS-ST ngày 23/6/2022.

Hiện nay trong quy định của BLTTHS và Luật Thi hành án hình năm 2019 đều không quy định thời điểm chấm dứt việc thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ khi người chấp hành án phạm tội mới, tuy nhiên theo chúng tôi khi người chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ phạm tội mới trong thời gian đang chấp hành thì đã vi phạm nghĩa vụ quy định trong Luật Thi hành án hình sự. Đồng thời, khi người chấp hành án phạm tội mới sẽ bị áp dụng biện pháp pháp ngăn chặn theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự đối với hành vi đó, nên về nguyên tắc một người không thể vừa chấp hành hình phạt trong bản án đang thi hành và bị áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với hành vi phạm tội mới là không phù hợp.

Vì vậy, theo chúng tôi thời điểm chấm dứt việc thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ được tính từ khi phạm tội mới.

Trên đây là những ý kiến khác nhau về thời điểm chấm dứt việc chấp hành hình phạt cỉa tạo không giam giữ rất mong nhận được trao đổi từ bạn đọc.

*Tòa án quân sự khu vực Quân khu 4

Tòa án Quân sự Quân khu 7 đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Lê Tấn Tài mức án 12 tháng cải tạo không giam giữ về tội “Đưa trái phép thông tin mạng máy tính”- Ảnh: Anh Dũng

TRẦN VĂN HÙNG*